إسم الكتاب : الجمل والعقود في العبادات ( عربي - فارسي ) ( عدد الصفحات : 416)

فن اختصاصى وى بشمار مىرفته بعلاوه خود اهل كوفه و بغداد بوده و بسيارى از مشايخ را در دوران طفوليت ديده و از آنها خاطراتى در كتاب خود ذكر مىكند [1] و مخصوصا خاندانهاى شيعه را در « كوفة » تا چند پشت مىشناخته و آنها را بطور دقيق معرفى مىنمايد در حالى كه شيخ ذو فنون بوده و بجز رجال ، در كلام و فقه و حديث نيز كار مىكرده و بعلاوه مقام رياست و مرجعيت قهرا مقدارى از وقت وى را اشغال مىكرده است اما نجاشى معلوم نيست تا چه حد مرجعيت داشته است .
سليمان بن الحسن الصهرشتى در كتاب قبس المصباح مىگويد : أبو الحسين أحمد بن علي الكوفي النجاشي ، أخبرني ببغداد في آخر شهر ربيع الأول سنة 442 ، و كان شيخا بهيا ثقة صدوق اللسان عند الموافق و المخالف [2] ، از اين عبارت ، موقعيت نجاشى نزد شيعه و سنى و وجود وى در بغداد در سال 442 يعنى سالهائى كه شيخ در بغداد در اوج عظمت و شهرت بوده است و حتى از جملهء « و كان شيخا بهيا » وضع ظاهر وى به دست مىآيد . نجاشى ترجمهء كوتاهى از خود در رجال آورده است ، جد هفتم وى عبد ا لله نجاشى والى « اهواز » بود و نامه ى حضرت صادق عليه السلام به وى در پاسخ سؤال او معروف است . و ظاهرا يكى از شاگردان نجاشى در عبارت كتاب رجال [74] ، در ترجمهء وى عبارت أطال الله بقاه و أدام علوه و نعماءه را كه حاكى از عظمت و موقعيت او است و همچنين در اول جزء ثانى اين كتاب [75] ، عبارت الشيخ الجليل أبو الحسين . أطال الله بقاه و أدام علوه و نعماءه را اضافه كرده است كما اينكه ذكر تاريخ فوت ابى يعلى محمد بن حسن بن حمزه جعفرى در سال 463 [76] ، 13 سال بعد از

[1] - مثلا ، در ترجمهء كلينى مىنويسد « . كنت أتردد إلى المسجد المعروف « به مسجد اللؤلؤي » و هو مسجد نفطويه النحوي أقرء القرآن على صاحب المسجد و جماعة من أصحابنا يقرؤن كتاب الكافي على أبي الحسين أحمد بن أحمد الكوفي الكاتب : حدثكم محمد بن يعقوب الكليني . » رك : رجال نجاشى ص 292
[2] - رك : ترجمهء نجاشى در خاتمهء رجال نقل از « فوائد » علامه طباطبائى از « مزار » مجلسى از « قبس المصباح » تأليف سليمان بن الحسن الصهرشتي . وى از مشاهير تلامذه شيخ طوسى و نجاشى و ابو يعلى جعفرى و ابو الفرج مظفر بن على بن حمدان قزوينى شاگردان برجستهء شيخ مفيد مىباشد . رك : بحار الأنوار ج 1 ص 15 .
[74] - ص 79 .
[75] - ص 157
[76] - رجال نجاشى ص 317 شخص نامبرده داماد و خليفه مفيد است و نام وى مكررا در سطور قبل برده شده است .

25