إسم الكتاب : الجمل والعقود في العبادات ( عربي - فارسي ) ( عدد الصفحات : 416)

برادرش حسين بن على بن بابويه با صاحب عباد وزير دانشمند و ادب پرور « ديالمه » [1] و مجالس مناظره صدوق در حضور ركن الدوله پدر عضد الدوله را در رى [36] ياد آور شويم .
قدرت شيعه در بغداد هنگام تسلط ديالمه بر آن شهر به جائى رسيد كه كه رفته رفته در محلهء كرخ بطور جدا از اهل سنت مجتمع شدند و به نبردهاى علنى با آنان پرداختند و همواره از طرف خليفه براى آنان نقيبى تعيين مىشد و به احتمال قوى نقيب شيعه همان نقيب علويين بود كه به شريف ابو احمد و پس از وى به ترتيب به فرزندانش سيد رضى و سيد مرتضى و بعدا به فرزند سيد رضى ابو احمد عدنان واگذار گرديد و اين خاندان در آن عصر متشخص ترين خاندان شيعه در بغداد و مرجع خاص و عام بودند و علاوه بر منصب نقابت ، امارت حج و نظارت بر مظالم و برخى از نواحي عراق به آنان محول مىگرديد .
ورود شيخ طوسي به بغداد در چنان شرايطى شيخ طوسى طلبهء جوان 23 ساله در حالى كه مستعد همه گونه ترقى و آمادهء استفاده از عالى ترين درسها بود وارد عاصمه خلافت گرديد و از همان آغاز ، توجه اساتيد را به خود جلب كرد . از مطالعه مشايخ روايت و پاره اى از تأليفات شيخ به دست مىآيد كه در سنين اول اقامت در بغداد حد اكثر استفاده را از فرصتهاى موجود نموده است . زيرا چنان كه خواهيم گفت قسمت عمده منقولات و روايات وى از چهار تن است كه شيخ در سنين آخر عمر ايشان محضر آنان را درك كرده و با هر كدام چند سال بيشتر ملاقات ننموده ، مع - الوصف در همان مدت كم ، علوم آنان را از ايشان شنيده است .

[1] - صدوق ، كتاب عيون اخبار الرضا را براى صاحب بن عباد نوشته و در آغاز فصلى از فضائل و محاسن خصال و همچنين شعر وى راجع به مرقد مطهر حضرت رضا آورده است . ابيات وى معروف و مطلع آن ، اين است : يا زائرا سائرا إلى طوس * مشهد طهر و ارض تقديس و اما برادر صدوق ، حسين بن بابويه كه مردى دانشمند و كثير الروايه بوده است نيز كتابى براى صاحب نوشته است رك . رجال نجاشى ص 54 .
[36] - روضات الجنات ص 560 ببعد . موضوع مناظره ، وضعيت صحابه بعد از پيغمبر و علت مذمت شيعه نسبت به آنان بوده است .

15