< فهرس الموضوعات > فصل 5 در اعتكاف و احكام آن < / فهرس الموضوعات > فصل 5 در ذكر اعتكاف و احكام آن اعتكاف ، در شرع اسلام عبارت است از درنگ و توقف در محل خاص براى عبادت [1] . و جز با سه شرط صحيح نمىباشد :
شرط اول ، اين كه در يكى از مساجد چهارگانه : مسجد الحرام ، مسجد پيغمبر ص ، مسجد كوفه و مسجد بصره [2] معتكف شود .
شرط دوم ، اين كه لا اقل قصد اعتكاف سه روز را داشته باشد ، چون كه كمتر از آن ، اعتكاف جائز نيست [3] .

[1] - اين كلمه در لغت ، بمعنى درنگ و توقف و اقامت در محلى است ولى در قرآن بمعنى شرعى به كار رفته است . اين عمل در اسلام يك نوع رياضت مشروع و عبادتى نظير حج و عمره بشمار مىرود و در دههء آخر ماه رمضان تأكد بيشترى دارد و رسول اكرم بر آن ، مداومت مىفرمود : هر سال در دههء آخر رمضان خيمه اى از مو براى وى در مسجد برمىافراشتند و رخت خواب خود را در اين مدت باز نمىكرد و مىفرمود : اعتكاف در آن ، معادل با دو حج و دو عمره است و حتى در سال واقعهء بدر كه اعتكاف ، از وى فوت گرديد آن را در سال بعد قضا كرد .
[2] - برخى مسجد مداين را به جاى مسجد بصره و برخى آن را علاوه بر چهار مسجد ذكر كرده اند ليكن جمعى از فقها از جمله شهيدان مطلق مسجد جامع را شرط نموده اند . شهيد دوم گويد : اختصاص آن ، به چهار يا پنج مسجد ، ضعيف است گو اين كه اكثر فقها بر آن رفته اند . از اهل سنت عائشه و زهرى مسجد جامع را شرط ، و شافعى و ابو حنيفه آن را افضل دانسته اند ، و اعتكاف در همهء مساجد را تجويز نموده اند و اين دو نفر ، اعتكاف زن را در غير مسجد ، خانهء خود ، مكروه دانسته اند . حذيفه و سعيد بن المسيب اعتكاف را به مسجد الحرام و مسجد پيغمبر و بيت المقدس و برخى به مسجد جمعه اختصاص داده اند .
[3] - اين شرط ، از مختصات فقه اماميه است و ساير مذاهب آنان كه روزه را در آن شرط كرده اند اقل اعتكاف را يك شب و روز ، و كسى كه مانند شافعى روزه را معتبر نمىداند اقل آن را يك ساعت و يا يك لحظه دانسته است ليكن شافعى گفته است : مستحب است كه از يك شبانه روز كمتر نباشد .

322