اما در صورتى كه با مصرف پول در راه حج نتواند بدهيش را بدهد محل اشكال است ، چه وقت پرداخت بدهى رسيده چه نرسيده باشد ، و چه بدهى قبل از بدست آوردن آن پول باشد يا بعد از آن .
( 32 ) : هر گاه مقدارى پول به دست آورد كه به اندازه هزينه حج است ، ولى خمس يا زكات آن را بدهكار است ، واجب است اول خمس يا زكات را بپردازد و چنانچه باقى آن كفايت از هزينه حج نكرد حج بر او واجب نيست .
( 33 ) : كسى كه حج بر او واجب شده و خمس يا زكات يا حقوق واجب ديگر بدهكار است ، لازم است اول آنها را بپردازد ، و تا نپرداخته جايز نيست به حج برود . و اگر با مالى كه خمس يا زكات به آن تعلق گرفته حج كند و پول قربانى يا جامه احرامش از اين مال باشد حجش صحيح نيست . و در صورتى كه اين پول را صرف مخارج ديگر غير از قربانى و جامه احرام كند صحت حجش محل اشكال است ، چنان كه گذشت ( م 27 ) .
( 34 ) : هر گاه مقدارى پول دارد و احتمال مىدهد كه براى هزينه حج كافى است بنابر احتياط واجب بايد در اين مورد تحقيق و بررسى كند .
( 35 ) : هر گاه مالى دارد كه در دسترسش نيست ، و به تنهائى يا

16