ضرر داشته ، ولى ضرر به حدى كه شرعا حرام است نبوده ، وضوى او صحيح است ، و بنابر احتياط تيمم هم بنمايد ، و در اين صورت هر گاه ضرر بر طرف شد دوباره وضو بگيرد .
( مسأله 291 ) : اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار كمى كه وضو با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد ، بايد با همان مقدار وضو بگيرد .
شرط سيزدهم : نبودن مانع رسيدن آب در اعضاى وضو .
( مسأله 292 ) : اگر شك دارد چيزى كه به اعضاى وضو چسبيده از رسيدن آب جلوگيرى مىكند يا نه بايد آن را بر طرف كند ، يا آب را به زير آن برساند .
( مسأله 293 ) : اگر زير ناخن به طور متعارف چرك باشد وضو اشكال ندارد ، ولى اگر ناخن كوتاه شود بايد براى وضو چرك بر طرف شود . و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد ، بايد چرك زير مقدارى كه از معمول بلند تر است بر طرف شود .
( مسأله 294 ) : اگر در پوست صورت و دستها و جلو سر و روى پاها به سبب سوختن يا چيز ديگر برآمدگى پديد آيد ( تاول بزند ) ، شستن و مسح روى آن كافى است ، و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زير پوست لازم نيست ، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود ، لازم نيست آب را به زير قسمتى كه كنده نشده برساند ، ولى چنانچه پوستى كه كنده شده گاهى به بدن مىچسبد و گاهى بلند مىشود ، بايد آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند .
( مسأله 295 ) : اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد ، مانند اين كه پس از گلكارى شك كند گل به دست او چسبيده يا نه ، بايد كاوش كند يا به قدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند كه اگر بوده بر طرف شده يا آب به زير آن رسيده است .
( مسأله 296 ) : چركى كه در اعضاى وضو هست ولى مانع رسيدن آب به بدن نيست اشكال ندارد ، و هم چنين است سفيدى كه پس از گچكارى و مانند آن

60