مسائل صلح صلح آن است كه شخص با ديگرى سازش كند كه مقدارى از مال يا منفعت مال ، و يا انتفاع حلال از مال خود را ملك او كند ، يا از طلب يا حق خود بگذرد تا او هم در عوض ، مقدارى از مال ، يا منفعت مال و يا انتفاع از آن را به او واگذار نمايد يا از طلب يا حقى كه دارد بگذرد ; بلكه اگر بى عوض گرفتن مقدارى از مال يا منفعت يا انتفاع مال خود را به كسى واگذار كند ، يا از طلب يا حق خود بگذرد ، باز هم صلح صحيح است .
( مسأله 2092 ) : كسى كه مالش را به ديگرى صلح مىكند ، بايد بالغ و عاقل و قصد صلح داشته و كسى او را مجبور نكرده باشد ، و بايد سفيه هم نباشد ، و نيز به حكم حاكم شرع ممنوع از تصرف در اموالش نباشد كه او را مفلس نامند .
( مسأله 2093 ) : لازم نيست صيغه صلح به عربى خوانده شود ، بلكه با هر لفظى كه بفهماند با هم صلح و سازش كرده اند صحيح است .
( مسأله 2094 ) : اگر كسى گوسفندهاى خود را به چوپان بدهد كه مدتى - مانند يك سال - نگهدارى كند و از شير آنها استفاده نمايد و مقدارى كه در ذمه معين باشد روغن بدهد ، چنانچه شير گوسفند را در مقابل زحمتهاى چوپان و آن روغن صلح كند صحيح است بلكه اگر گوسفند را يك ساله به چوپان اجاره دهد كه از شير آن استفاده كند و در عوض ، مقدارى روغن بدهد نيز صحيح است .
( مسأله 2095 ) : اگر كسى بخواهد طلب يا حق خود را به ديگرى صلح كند در صورتى صحيح است كه او قبول نمايد ، ولى اگر بخواهد از طلب يا حق خود بگذرد قبول كردن او لازم نيست .
( مسأله 2096 ) : اگر كسى مقدار بدهى خود را بداند و طلبكار او نداند ، چنانچه طلبكار طلب خود را به كمتر از مقدارى كه هست صلح كند - مانند اين كه پنجاه تومان طلبكار است و طلب خود را به ده تومان صلح كند - زيادى براى

379