خواب است جماع نمايد يك كفاره بر او واجب مىشود ، و روزه زن صحيح است و كفاره بر او واجب نيست .
( مسأله 1632 ) : اگر مرد زن خود را يا زن شوهر خود را مجبور كند كه غير جماع عمل ديگرى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بر هيچ يك از آنها كفاره واجب نيست ، مگر آن كه اجبار او سلب اختيار نكند كه احتياط واجب كفاره است .
( مسأله 1633 ) : كسى كه به سبب مسافرت يا بيمارى روزه نمىگيرد ، نمىتواند زن روزه دار خود را مجبور به جماع نمايد ، و اگر وى را مجبور نمايد بنابر احتياط لازم مرد كفاره زن را بدهد .
( مسأله 1634 ) : لازم نيست كفاره را فورى انجام دهند ، ولى نبايد در آن كوتاهى كرد .
( مسأله 1635 ) : كفاره اى كه بر كسى واجب شده و چند سال آن را انجام نداده ، چيزى بر آن اضافه نمىشود .
( مسأله 1636 ) : كسى كه بايد براى كفاره يك روز شصت فقير را طعام بدهد ، خواه به شصت فقير دسترسى داشته باشد يا نه ، نمىتواند به هر كدام از آنها بيش از يك مد كه تقريبا ده سير است طعام بدهد ، يا يك فقير را بيشتر از يك مرتبه سير كند ، و زيادى را از كفاره حساب نمايد ، ولى مىتواند براى هر يك از افراد عائله فقير هر چند صغير باشند يك مد به آن فقير بدهد ، چنانچه مورد اطمينان باشد كه كفاره را به آنها مىدهد يا مىخوراند .
( مسأله 1637 ) : كسى كه قضاى روزه ماه رمضان را گرفته ، اگر بعد از ظهر عمدى مبطلى انجام دهد ، بايد به ده فقير و هر كدام يك مد كه تقريبا ده سير است ، طعام بدهد ، و اگر نمىتواند ، سه روز پى در پى روزه بگيرد .
جاهائى كه تنها قضاى روزه واجب است ( مسأله 1638 ) : در چند صورت تنها قضاى روزه بر شخص واجب است و كفاره واجب نيست :

291