( مسأله 1466 ) : هرگاه شخص با مال غصبى و يا فعل حرامى مانند زنا و غير آن روزه معين [1] را افطار كند در اين صورت وجوب كفاره جمع بر شخص خالى از قوت نيست [2] .
( مسأله 1467 ) هرگاه مردى در روز ماه رمضان زن خود را به اكراه وادار به جماع كند و هر دو روزه باشند در اين صورت مرد بايد دو كفاره بدهد و پنجاه تازيانه بخورد و اگر زن راضى باشد بايد هر دو يك كفاره داده و هر يك بيست و پنج تازيانه بخورند و اگر در بين جماع زن راضى بشود احوط آن است كه سه كفاره بدهند [3] دو كفاره مرد بدهد و يك كفاره زن .
( مسأله 1468 ) : هرگاه شخص قدرت بر دادن هيچ يك از اقسام سه گانه كفاره گفته شده نداشته باشد بايد هيجده روز متوالى روزه بگيرد و اگر قدرت گرفتن آن را هم نداشته باشد بايد بنابر احتياط مدهاى طعام لازم را به مقدار طاقت و قدرت خود به فقرا بدهد [4] و هر گاه جمع بين هر دو بنمايد نهايت احتياط را انجام داده است و هر گاه قدرت بر هيچ يك از اينها نداشته باشد بايد بدل از كفاره استغفار كند اگر چه يك مرتبه باشد اما احوط آن است كه اگر بعد قدرت و توانى حاصل نمود كفاره هم بدهد .
( مسأله 1469 ) : هرگاه بطور مثال در شب ماه رمضان به شخص خبر

[1] محمد كاظم طباطبائى : بلكه در خصوص ماه رمضان .
[2] محقق خراسانى - محمد باقر شيرازى : اگر روزه ماه رمضان باشد و در غير ماه رمضان بنا بر احتياط .
[3] محمد كاظم طباطبائى : و اقوى كفايت دو كفاره است هر يك براى يكى از آن دو .
[4] محمد كاظم طباطبائى : و اقوى تخيير است ليكن احتياط در جمع تا جايى كه ممكن باشد ترك نشود .

465