و كفاره را نيز به مقدارى كه علم به آن دارد بايد بدهد .
مسأله 1437 ) : هرگاه شخصى به گفته پدر و مادرش عمل كرد و بدون تقليد روزه گرفت ، اگر روزه‌اش مطابق حكم مجتهد باشد ، روزه‌اش صحيح است .
( مسأله 1438 ) : در روزه واجب غير معين هرگاه شخص پيش از ظهر قصد افطار كند ، تا زمانى كه افطار نكرده مىتواند دوباره قصد روزه نموده و آن را ادامه دهد به خلاف روزه معين [1] .
( مسأله 1439 ) : كسى كه روزه قضا بر ذمه داشته باشد و بلكه اگر روزه واجب و حتى روزه استيجارى [2] بر عهده خود داشته باشد ، نبايد روزه مستحبى بگيرد اگر چه در زمانى باشد كه نتواند روزه واجب بگيرد [3] مانند هنگامى كه در سفر است ( همانگونه كه گذشت ) .
( مسأله 1440 ) هرگاه شخصى نماز عشا را فراموش كند [4] و يا تا صبح صادق به خواب رفته باشد [5] بر او واجب است كه روز بعد را روزه بگيرد و

[1] محمد باقر شيرازى : در روزه معين هم محل بحث و ترديد است .
[2] ميرزاى شيرازى - محمد باقر شيرازى : مانعيت در روزه استيجارى معلوم نيست .
[3] محمد كاظم طباطبائى : مانعيت در روزه استيجارى معلوم نيست و در غير آن با فرض قادر نبودن اقوى جواز است ولى روزه مستحبى در سفر جايز نيست .
[4] ميرزاى شيرازى : اگر فراموش كرد گرفتن روزه احوط است ( * 1 ) . محمد باقر شيرازى : وجوب روزه در خواب رفتن قدر مسلم است كه البته نسبت به فراموشى هم احتياط در گرفتن روزه را ترك نكنند .
[5] محمد كاظم طباطبائى : ملاك حكم در خواب رفتن تا نصف شب است نه مطلق ترك نماز عشا است و اقوى عدم وجوب روزه در صورت ترك نماز عشا به جهت خوابيدن است اگر چه احوط است . محمد باقر شيرازى : احوط تا نصف شب است . ( * 1 ) محقق خراسانى : بلكه اقوى عدم وجوب است مطلقا .

458