بگيرند اگر روزه بگيرند روزه آنها صحيح و مجزى نيست و قضاى آن روز بر آنها واجب است مگر مسافرى كه جاهل به حكم باشد كه در اين صورت روزه‌اش صحيح است به خلاف شخصى كه حكم سفر را مى دانسته ولى فراموش كرده باشد و اما اگر هر يك از جاهل و ناسى در اثناء روز پى به حكم مسأله بردند بايد روزه شان را افطار نمايند و كسى كه اجمالا عالم به حكم روزه در سفر باشد و ليكن جاهل به خصوصيات آن باشد در حكم عالم به حكم عدم صحت روزه در سفر است و حكم كسى كه سفر بودن يعنى حد سفر را نداند نيز چنين است .
( مسأله 1365 ) : هرگاه در اثناء روز طفل بالغ شود و يا كافر مسلمان شود واجب نيست كه روزه آن روز را تمام كند و ليكن مستحب است كه طفل روزه آن روز را تمام كند و در صورتى كه آن روز را افطار نكرده باشد و يا به غير مبطل روزه بالغ شده باشد احتياط عدم ترك است مطلقا ، و نيز اگر كافر پيش از ظهر مسلمان شود و افطار نكرده باشد مستحب است كه روزه آن روز را تمام كند و حكم ديوانه و فرد بيهوش هرگاه ديوانگى و بىهوشى آنها در اثناء روز زائل شود نيز چنين است .
( مسأله 1366 ) : شخص مريض و مسافر هرگاه پيش از ظهر عذرشان بر طرف شود در صورتى كه آن روز را افطار كرده باشند امساك باقيمانده روز براى آنها واجب نيست ولى اگر افطار ننموده باشند واجب است كه ما بقى روز را امساك كنند [1] ، و اما شخص سالم و يا حاضر هرگاه در اثناء روز عذرى برايش حاصل شود در صورتى كه در اثناء روز مرضى براى او عارض شود بايد ما بقى روز را افطار كند چه عروض مرض پيش از زوال باشد و چه بعد از آن و اما اگر شخص

[1] محمد كاظم طباطبائى - محمد باقر شيرازى : وجوب اتمام روزه بر مريض محل اشكال است اگر چه احوط است .

433