< فهرس الموضوعات > 61 . وضو ونماز در مكان مغصوب يا با آب غصبى در صورت سهو يا نسيان تقصيرى < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 62 . مغصوب بودن قسمتى از مكان نمازگزار يا مجاور آن < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 63 . تخريب مسجد براى توسعه آن < / فهرس الموضوعات > تحول از آن مكان از براى او حرج باشد پس اگر تصرف او مستلزم ضرر بر مالك نباشد ممكن است گفته شود كه : حرج ، رافع حكم غصب است . و اگر مستلزم ضرر باشد ، جايز نيست نماز . چون حرج ، معارض است به ضرر ، بلكه مطلق ماندن ، جايز نيست ، پس بايد برود به مكان ديگر اگر چه حرج باشد .
< / السؤال = 974 > < السؤال = 977 > سؤال 61 : وضو و نماز مثلا در مكان مغصوب ، يا آب مغصوب ، در حال سهو و غفلت و نسيان كه از روى بى باكى شده باشد صحيح است ، يا نه ؟
جواب : صحت ، در صورت مفروضه ، محل اشكال است ، چون نهى متوجه است .
< / السؤال = 977 > < السؤال = 2376 > سؤال 62 : صحن خانه مثلا چند آجر غصبى معين در آن مفروش است ، پلاسى در آنجا فرش شده كه روى آجر غصبى را نيز گرفته است ، بر آن طرف پلاس كه روى آجر غصبى نيست ، نماز خواندن ضرر دارد ، يا نه ؟
و آيا تحريك هواى مجاور آن آجر غصبى ، تصرف در آن است ، يا نه ؟ وايضا خانه و اطاق كه مقدارى از زمين آن مغصوب و معين باشد ، نماز خواندن در باقى آن ، چه صورت دارد ؟
جواب : نماز در اطراف پلاس ، ضرر ندارد اگر مستلزم تحريك طرف ديگر آن نشود . و تحريك هوا ، تصرف در آجر محسوب نيست . و هم چنين خانه و اطاقى كه مقدارى از آن مغصوب باشد ، مگر آن كه توقف داشته باشد تصرف در موضع مباح آن بر مقدار مغصوب آن ، به حيثيتى كه تصرف در اين ، تصرف در آن نيز محسوب شود . ( والله العالم ) < / السؤال = 2376 > < السؤال = 2485 > سؤال 63 : هل يجوز تخريب المسجد لاجل التوسعة ، مع كثرة المصلين وضيقهم 1 عنهم ، ام لا ؟
جواب : وان كان ظاهر كلماتهم حيث يقولون : " يجوز نقض المستهدم ( اى ما اشرف على الانهدام ) عدم الجواز في غير المستهدم . بل في الشرابع : " ويجوز نقض ما استهدم دون غيره " 2 ومقتضى اطلاقه ، عدم الجواز حتى للتوسعة . وظاهر الشهيدين : التوقف في جواز التخريب للتوسعة . قال في كرى : " ولو اريد توسعة المسجد ، ففى جواز النقض وجهان : من

1 - والصحى : ضيقه . 2 . شرايع الاسلام ، ج 1 ، ص 117 .

41