< فهرس الموضوعات > مجهول بودن مورد معامله در عقد صلح 376 . مجهول بودن مورد معامله در عقد صلح < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > 377 . واگذارى زمين زراعي به مدت معين به صورت عقد صلح < / فهرس الموضوعات > عمدا يا اشتباها ، دور نيست كه بر تقدير حكم به صحت ، موجب خيار باشد ( والله العالم ) .
وعلى أى تقدير ، احتياط به اقاله و مصالحه جديده ، مهما امكن ، ترك نشود .
< / السؤال = 9377 > < السؤال = 9379 > سؤال 376 : شخصى زمينى را كه قدر و قيمت و تخم افكن آن را نمىدانست ، مصالحه نمود به زيدى ، و خيار غبن خود را نيز مصالحه نمود به وجه معينى ، بعد از مدتى مطلع شد كه قيمت زمين از وجهين مذكورين در هر دو مصالحه ، زيادتر بوده است .
آيا اين مصالحه صحيح است ؟ و بر فرض صحت ، خيار غبن دارد يا نه ؟
جواب : بسم الله الرحمن الرحيم اگر چه جهالت در صلح في الجمله مغتفر است ، لكن اين در جائى است كه آن مصالحه ، مبنى بر مسامحه باشد ، مثل صلح در مقام هبه يا نحو آن ، يا آن كه استعلام مقدار آن مال ، عينا او دينا ممكن نباشد . يا باشد ، لكن غرر نباشد .
اما اگر مبنى بر مغابنه باشد ، مثل صلح در مقام بيع ، پس با امكام استعلام مقدار عوضين ، مشكل است صحت آن با فرض لزوم غرر . و چون مصالحه مفروضه مبنى بر مغابنه است ، صحت آن با امكان تحصيل علم به مقدار آن زمين ، مشكل است . چون مستلزم غرر است .
و بر فرض صحت يا در صورتى كه صحيح باشد ، اگر غبن در آن از اندازه متعارفه مصالحتين ازيد باشد ، به اين كه مقدارى باشد كه احتمال آن را نمىداده است ، بعيد نيست كه خيار فسخ داشته باشد . و بنابر اين در صورت مفروضه ، اگر مصالح در بين مرافعه ، آن زمين را نقل به غير كند ، صحت آن بعيد نيست .
و با همهء اينها ، احوط اين است كه به مصالحه طى نزاع شود ( والله العالم ) .
< / السؤال = 9379 > < السؤال = 7310 > سؤال 377 : زيدى مالك قنوات و اراضى بوده ، منافع قنوات و اراضى را در مدت معينه به عمرو مصالحه كرده ، عمرو هم در مدت مزبوره ، اراضى را زراعت نموده ، اصلاح كرده ، خاشاك در آن ريخته ، آب داده ، زمين قابل و مستعد زراعت شده ، آيا بعد از گذشتن مدت ، بايد عين را تسليم مالك نمايد ؟ يا آن كه بواسطه استعدادى كه زمين ، از زحمت وسعى عمرو پيدا كرده ، از براى عمرو در آن حقى پيدا شده ، و بر فرض هم كه حقى بر زمين نداشته ، بر مالك مصالح ، حقى دارد كه ما به التفاوت بگيرد يا نه ؟

229