تقليد از رابعى كرده كه او بقاء را واجب مىداند آيا تكليف ، رجوع به مجتهد اول است ، يا عمل به فتاوى ثالث است ؟
جواب : اظهر نزد احقر ، بقاء بر تقليد ثالث است ، وعدول به اول وجهى ندارد ، ( اگر چه بعضى گفته اند . ) چون از او عدول كرده به دوم و از او به سوم و تقليدش صحيح بوده ، پس اگر برگردد به اول كانه تقليد ابتدائى است از ميت ، و مفروض اين كه بقاء جايز ، يا واجب است ، نه تقليد بدوى .
< / السؤال = 85 > < السؤال = 13 > < السؤال = 15 > < السؤال = 86 > سؤال 7 : بنابر جواز بقاء بر تقليد ميت ، هر گاه تقليد چند مجتهد كرده بود و مرحوم شده اند ، باقى باشد به تقليد اولى ، يا اخيرى ، يا مخير است به هر كدام باقى باشد ؟ و هر گاه مدتى را باقى ماند بر تقليد ميت ، مىتواند در زمان بعد ، رجوع كند و تقليد مجتهد حى را بكند ؟ و هم چنين هر گاه مدتى تقليد مجتهد حى را كرد ، مىتواند برگردد بر بقاى تقليد مجتهد ميت ، وهكذا ؟
و آيا مىتواند در بعضى از مسائل باقى باشد ، و در بعض ديگر رجوع كند ؟
و آيا فرقى هست ما بين مسائلى كه اخذ كرده ، و نكرده ؟ و آيا به همين قدر كه اخذ كتاب مجتهد كرده ، تقليد كرده ، اگر چه خودش هيچ سوادى نداشته باشد كه بفهمد مسائل كتاب را ؟
جواب : اگر تقليد مجتهدى كرد ، و بعد از فوت او عدول كرد به ديگرى و او نيز فوت شد ، عدول كرد به حىاى ديگر كه بقا بر تقليد ميت را واجب مىداند ، يا جايز ، و مقلد بخواهد باقى بماند ، متعين است بقا بر تقليد مجتهد دوم ، زيرا كه از اول ، عدول محقق شده است ، پس اگر تقليد اولى كند ، تقليد ميت است بدوا نه بقاء بر تقليد .
و اگر مدتى باقى ماند بر تقليد ميت ، جايز است عدول به حى ، و عكس جايز نيست ، پس بعد از عدول به حى ، رجوع به ميت نكند .
و تبعيض در بقاء وعدول ، نسبت به مسائل ، ضرر ندارد ، مثل تبعيض نسبت به مجتهدين متساويين از احياء . و بقاء بر تقليد در آن مسائل است كه تقليد كرده است در آنها ، پس آن مسائل را كه تقليد ميت نكرده بوده است ، بقاء صدق نمىكند ، بلكه تقليد بدوى است .
و تقليد متحقق مىشود به بنا بر عمل به قول او ، ولو هنوز عمل نكرده باشد ، بلكه ولو هنوز ياد نگرفته باشد لكن رساله او را گرفته و ملتزم شده است به اين كه آنچه در آن رساله

10