يا وصف يعنى به هر يك از اين دو عبارت مىخواهى تعبير كن .
وبالجمله شرايط بر دو قسم است يك قسم آن است كه اتيان به آن وكردن آن از مصلى مطلوب شارع است وامر شده است كه او آن را در حال نماز يا مقدم بر آن به جا آورد مانند آن چه مذكور شد ووضو وغسل وتيمم نيز از آن قبيل است وقسمى ديگر آن است كه مقصود شارع وجود وتحقق آن است خواه مصلى به جا آورد يا ديگرى يا خود في نفسه متحقّق باشد بدون به جا آوردن كسى مثل طهارت از خبث كه مقصود تحقق آن است يعنى مقصود خبث نبودن است خواه اصلًا هر گز نبوده يا بوده وبه مثل باران وبه آب افتادن پاك شده يا غير از مصلى آن را پاك كرده يا مصلى پاك كرده ومثل ستر عورت ونحو آن .
وقسم اول داخل عبادات است وقسم دوم داخل نيست ومراد در اينجا قسم اول است كه عمل آن از خود مصلى مأمور به شارع است هم چنان كه از عبارت « بعمل آورد » در مسأله اشتراط نيت در اينها معلوم مىشود .
وچون اين معلوم شد بدان كه در قسم اول از شرايط نيت شرط است ونيت حكميه كافى است يعنى به نحوى باشد كه اگر ملتفت شود بداند كه اين عمل را به جهت نماز مىكند وخدا از او خواسته است وضرور نيست كه در هر فعلى ملتفت باشد ، بلكه يك وقت كه آنها را دانست ودر خزانه خيال او باشد ودر وقت نماز به حيثيتى باشد كه اگر از او استفسار كنند كه چرا اين را مىكنى بگويد به جهت نماز چون واجب است ، كافى است واگر اصلًا اين را نداند واز بابت اتفاق به جا بياورد صحيح نيست . والله العالم .
واما بخصوص اجزاء بلى نيت در آنها شرط است وواجب است خواه اجزاء واجبه وخواه مستحبه اما در اجزاء واجبه وجوب شرعى دارد كه اگر ترك كند نماز باطل وموجب مؤاخذه مىشود واما در اجزاء مستحبه وجوب شرطى دارد نه شرعى به اين معنى كه اگر قصد قربت نداشته باشد نماز او جامع آن مستحب نخواهد بود وشرط آن است در اتيان به نماز جامع آن مستحب ، كه به جهت استحباب در نماز وطلب استحبابى ، آن را به جا آورد اما اگر اين قصد را

98