آن است يا نه حقيقت امر را قلمى بفرماييد .
ج : اما در مسأله اول بلى آن چه به فهم يافت رسيده همان مراد است ودر صورت عمد نماز باطل مىشود زيرا كه عمدا اقتدا را بدون جهت مجوزه باطل كرده اما در صورت سهو اقتدا باطل مىشود نظر به محو صورت اقتدا وعدم امكان دريافتن آن اما چون اين عمل سهواً است بنا بر اقوى [ نماز ] باطل نمىشود .
در مسأله دوم نيز بعينه حكم همين است يعنى اگر سهواً مؤخر از امام شود تا صورت اقتدا محو شود اقتدا باطل مىشود ونماز صحيح است ودر صورت عمد هر دو باطل مىشود ودر هر دو مسأله عدول قهرى واقع مىشود نظر به بطلان اقتدا وموقوف به نيت عدول نيست در اين . والله العالم .
( 114 ) س 37 : هر گاه امام در ركعت دوم بدون تشهد خواندن به گمان ركعت اول برخيزد ومأموم به شك افتاده شاكاً متابعت امام نمايد وامام بعد از خواندن قنوت متذكر شده به قصد تشهد بنشيند ومأموم به خيال آن كه امام به ركوع مىرود به ركوع رود ودر ركوع يقين كند كه بىجا به ركوع رفته آيا نمازش صحيح است يا نه ؟
ج : چون مأموم شاك بشود بر او بود متابعت امام اگر چه امام ساهى باشد پس آن چه كرده از متابعت امام درست كرده ، وامام نيز كه در قنوت متذكر شده وبه جهت تشهد نشسته صحيح نموده ، ومأموم بعد از آن كه به ظنّ ركوع امام به ركوع رفته وداخل ركوع ركعت سيم شده از امام پيش افتاده ، چه امام در تشهد ركعت دوم است ومأموم در ركوع ركعت سوم ، وحكم كسى كه به ظنّ هوىّ امام فرو رود بنا بر اقوى تخيير است پس مأموم مخيّر است ميان ماندن در ركوع تا امام از تشهد ركعت دوم وذكر ركعت سوم فارغ شود وبه ركوع رود ، وميان اين كه برخيزد وبه امام ملحق شود وباز با او ركوع سوم را به جا آورد واين زيادتى ركوع در اين حال مغتفر است چنانچه در ساير صورى كه سهواً يا به ظنّ ركوع امام به ركوع رود . والله العالم .

95