واظهار رضا به مواهبه بكنند ، در صورتى كه در حال حيات واهب اقباض نشده باشد ، آيا اقباض بعضى از ورثه موهوب يكديگر را موجب لزوم مواهبه نسبت به ايشان مىشود ؟
ج : اين مسأله متفرّع است بر اين كه قبض واقباض آيا شرط صحّت هبه است يا لزوم آن ، وچون حقّ آن است كه شرط صحّت است پس به موت واهب هبه باطل مىشود واقباض ورثه فايده ندارد ، وبنا بر اين كه شرط لزوم هم باشد در وقتى لازم مىشود كه اقباض وقبض از ورثه به عمل آيد ، نه محض رضاى به آن .
( 477 ) س 3 : مرحوم حاجى محمّد على باغى به بعضى از اولاد خود هبه نموده ، وچون مذكور مىنمودند كه ما در اين هبه مغبونيم ، واهب گفت : امسال هم سى تومان حاصل دارد ، وقصد او ترغيب به قبول بود ، آيا در اين صورت اثمار باغ هم داخل مواهبه است يا نه ؟
ج : شكَّى نيست كه در مواهبه ء باغ اثمار موجوده داخل موهوب نيست ، مگر اين كه تصريح به اثمار در عقد مواهبه متحقّق شود ، وگفتن واهب كه : امسال هم سى تومان حاصل دارد ، دلالتى بر مواهبه ء اثمار ندارد ، زيرا كه گفتن اين كلام هم چنان كه موجب مىتواند شد كه به جهت آن باشد كه اثمار هم داخل موهوب است ، مىتواند شد كه مراد اين باشد كه چيزى كه سى تومان حاصل بدهد مرغوب است ، نه اين كه قصد هبه ء حاصل را داشته باشد .
بلى اگر چيزى از خارج از حال يا مقال با اين كلام ضمّ باشد كه معلوم شود كه مراد آن است كه امسال هم سى تومان حاصل اين باغ را خواهيد داشت ، ديگر چرا در موهوب مغبون باشيد ؟ ظاهر آن است كه در اين صورت حكم بشود به اين كه اثمار مال متّهب است ، نه از راه دخول در مواهبه ، بلكه از راه بودن اين كلام اقرار به بودن اثمار مال آنها ، پس واهب به اقرار مأخوذ است . بلى اگر در اين صورت قرينه ء خارجيّه باشد بر اين كه اقرار او به جهت مواهبه ء باغ است ، وتصوّر اين كه بعد از مواهبه ء باغ اثمار هم داخل مىشود ، در اين صورت اين اقرار مفيد نخواهد بود ،

403