فلان احسان به او بكند ، يا اگر نماز كند ، يا نماز خود را تصحيح كند احسان به او كند ، وهمچنين اگر قسم ياد كند كه اگر فلان فعل را زيد به جا آورد احسان به او كند اگر فعل نامشروع باشد قسم منعقد نمىشود والَّا منعقد مىشود وهمچنين است حكم اين كه اگر فلان كار را نكند فلان كس ، من نماز يا روزه به جا آورم اگر آن كار كارى باشد كه نكردن آن خوب باشد قسم منعقد مىشود والَّا نمىشود . والله العالم .
( 360 ) س 6 : شخصى نذر كرده كه هر گاه من فلان زن را تزويج كردم هر روز پنجشنبه با او جماع كنم ، وزوجه هم قبل از تزويج نذر كرده كه هر گاه من به فلان مرد متزوج شدم هميشه روز پنجشنبه را روزه مىگيرم ، آيا نذر كدام مقدّم است ؟
ج : نذر زوج مقيّد است به عدم عذر شرعى از براى زوجه ء مانعه ء از جماع زوج ، وجماع با زوجه ء صائمه به صوم واجب جائز نيست ، پس عذر شرعى از براى زوج هست واز اين جهت است كه هر پنجشنبه كه زوجه حائض باشد ، يا مريض باشد به مرضى كه جماع مضر آن باشد تكليف جماع ساقط است وليكن نذر زوجه مقيّد نمىشود در ما نحن فيه ، زيرا كه نذر زوج جماع را سبب حرمت روزه بر زوجه نمىشود وتمكينى كه بر زوجه واجب است در صورت عدم عذر شرعى است ، پس نذر زوجه مقدّم است وزوج نمىتواند جماع كند مگر در روزى كه زوجه صائمه نباشد ، مثل اين كه بعد از طلوع صبح از حيض پاك شود در آن روز جماع مىكند يا روزى كه زوجه در سفر باشد اگر تصريح نكرده باشد در نذر بر روزه در سفر هم ، وآيا در اين صورت بر زوج واجب است كه هر پنجشنبه زوجه را به سفر ببرد وبا او جماع كند يا نه ؟ ظاهر آن است كه واجب نيست . والله العالم بحقائق أحكامه .
( 361 ) س 7 : بفرمايند كه قسم به صفات ثبوتيه الهى مثل : قدرت وعلم وجلال وعظمت حقّ تعالى منعقد مىشود يا نه ؟ وبه رحمن ومقلب القلوب والذي

253