سيد الشهداء غنا مىباشد يا نه ؟ بدون اسباب لهو ولعب خوانده شود آيا غنا مىباشد يا نه ؟
ج : مشهور ميان علماى شيعه ء اثنا عشريه آن است كه هر صوتى كه ترجيع يعنى لرزش داشته باشد وحال شنونده را متغير كند كه غمناك يا فرحناك گردد آن غنا است وشنيدن آن حرام است واقوى آن است كه اين نوع ترجيع در خواندن قرآن وتعزيه وامثال آنها غنا نباشد ومضايقه از شنيدن آن ندارم امّا هر گاه هم چنان باشد كه بعضى مىخوانند كه بغير از ترجيع چيزى دستگير نمىشود وحقيقتاً تعزيه نيست ، بلكه خوانندگى است از شنيدن آن اجتناب كنند والله يعلم .
( 342 ) س 4 : هر گاه كسى خود را در مدّت سه سال متوالى به اجاره داده از براى آن كه در هر سال كه ممكن شود از اين سنوات براى زيد حجة الاسلامى بعمل آورد ، ودر دو سال قبل يا تمكَّن نشده يا اهمال نموده ودر سال ثالث كه متمكَّن بوده به مستأجر گفته كه : احسان نموده مرا در اين سال هم مزاحم مشو ، وراضى شو به آن كه در سال آينده عمل مزبور معمول شود ومستأجر هم مضايقه ننموده وراضى شده ودر عام رابع كه خارج از اعوام اجاره بوده با وجود امكان موجر مزبور اگر امتناع از اداى عمل مرقوم نمايد همين خلاف وعده از آن حاصل شده ، يا آن كه البته به شرط عمل كند وشرعاً مجاب خواهد بود ؟
ج : هر گاه قائل شويم به وجوب وفاء به وعده مطلقاً هم چنان كه بعضى قائل شده اند ودر نظر حقير هم اين قول بسيار قوّت دارد البته بايد به شرط عمل كند وشرعاً تسلَّط بر الزام او بر حج در عام رابع خواهد بود وهر گاه قائل به وجوب وفاى به وعده بر سبيل اطلاق نشويم هم چنان كه مشهور است مستحب خواهد بود از براى او كه در سال رابع اين عمل را به جا بياورد وواجب نخواهد بود به جهت استحباب وفاى به شرط ووعده ولازم نخواهد بود زيرا كه سببى از براى وجوب ولزوم نيست واصل عدم وجوب است وهمچنين معصيتى هم بر او به جهت ترك حج در سال ثالث نخواهد بود به جهت آن كه به رضا واذن مستأجر بوده بلى نظر

224