اسباب تحصيل جهت ايشان فراهم آوريم مثال معلَّم كه تعليم بدهد ، والسلام ؟
ج : خداى تعالى مىفرمايد : « يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وأَهْلِيكُمْ ناراً » [1] يعنى : اى كسانى كه ايمان آورده ايد خود را واهل وعيال خود را از آتش جهنم نگاه داريد ومراد از محافظت اهل وعيال از آتش آن است كه ايشان را آداب شريعت بياموزند واحكام الهيه را تعليم نمايند وبر هر كس از مكلَّفين از بابت امر به معروف ونهى از منكر كه اعظم احكام شريعت حضرت پيغمبر است لازم است كه ابتداء اهل وعيال خود را اگر نادان وجاهل باشند ترغيب وامر كنند به آموختن مسائل واجبات ومحرمات به قدر ضرورت وبناى تقليد در عبادات وراه تحصيل آنها را از براى آنها ميسّر كند به اين نحو كه يا خود بياموزد وايشان را تعليم كند يا معلمى براى ايشان تعيين نمايد يا نحو آن وبعد از آموختن سعى نمايد در به جا آوردن آنها وابتدا به موعظه وارشاد ورفق ومدارا ايشان را بر تحصيل وبه جا آوردن بدارد واگر مسامحه كنند باز موعظه ونصيحت كند واگر يقين نمود كه به رفق ومدارا اثر نمىكند به زبان ايشان را برنجاند واگر فائده نكرد تهديد وتخويف نمايد واگر فائده نبخشيد تنبيه جزئى كند ، مثل تنبيهى كه اطفال را در تعليم مىكنند .
وامّا سياسات كه در امر به معروف ونهى از منكر رسيده مثل اين كه تارك الصلاة را در مرتبه ء چهارم بايد كشت يا تعزيرات شرعيه وحدود پس آنها وظيفه ء مجتهد جامع الشرايط است وتكليف ديگران نيست واگر به موعظه ونصيحت وتهديد وتخويف فائده نكند وباز در امتثال واجبات واجتناب محرّمات كوتاهى كند مكرّر كنند نصيحت را وسعى كنند ووعده دهند إن شاء الله خدا هم اعانت مىكند . والله يعلم .
( 341 ) س 3 : چه مىفرماييد در خصوص مسأله غنا ؟ [ غناء ] چيست ؟ مرثيه ء

[1] سوره ء تحريم ، آيه 6 .

223