محلَّه بسازد وآن بناى خود را پستتر از ذمّى بسازد باز نمىتوان خانه ء ذمى را خراب كرد وهر گاه خانه ء ذمّى بلندتر باشد در جايى كه جائز است وخراب شود بعد نمىتواند به طريق اوّل بسازد بلكه بايد پستتر بسازد ، امّا هر گاه بناى عالى او از قديم شكسته شود وخراب نشود وبخواهد آن را مرمّت نمايد منع نمىتوان كرد .
وظاهر آن است كه تخصيص داشته باشد حكم به صورتى كه اصل بنا بلندتر باشد ، امّا هر گاه زمين خانه ء ذمّى مرتفع باشد واصل بناى او كوتاه تر باشد منع نمىتوان كرد اگر چه مجموع با هم بلندتر از خانه ء مسلم شود وجمعى قائل به منع شده اند .
وامّا جايز نيست كه هيچ بناى ذمّى از هيچ بناى مسلم بلندتر باشد ، حتى اين كه اگر ديوارهاى خانه ء مسلم بسيار بلند باشد ودر اندرون آن ومحاط عليه ديوار بعضى بناهاى پست باشد [ آيا ] بايد خانه ء ذمى پستتر از مجموع بناها كه در داخل هست [ باشد ] يا همين قدر كه مشرف بر خانه ء مسلمى نيست وديوارهاى خانه ء مسلم بلندتر است كافى است ، تصريحى از احدى از فقهاء بر نخورده ام واطلاق كلمات ايشان مقتضى اوّل است وليكن اين بسيار مشكل است چه هيچ خانه ء مسلمى نيست كه در محاط عليه ديوار آن بعضى بناهاى بسيار پست نباشد واولى آن است كه او را راضى نمايند كه چنين بنايى نسازد وهر گاه ذمّى بنايى احداث نمود تخريب آن لازم است وليكن ظاهر آن است كه بايد امر تخريب آن از نائب امام عليه السلام صادر شود ، وبا تعذّر نائب امام عدول مسلمين ، وهر كس خودسر بى صدور حكم مجتهد در خصوص وقايع خاصّه [ بخواهد عمل كند ] جواز آن معلوم نيست . والله العالم .
( 338 ) س 2 : آيا اهل ذمّه كه اظهار عداوت وعناد با مسلمين نمايد ودر مقام دعوى ومعارضه دين ومذهب مسلم را سبّ نمايد يا آن كه خمر را علانيه

220