غصبى بودنش به مرتبه ء ثبوت شرعيه نرسيده است حكم مكان معلوم الغصبية است ، يا تفاوت دارد ، وآيا نماز با بند ثبتى [1] ابريشم چه صورت دارد ؟
ج : وضو وغسل در مكان غصبى جايز نيست ، وبا غصبيت مكان وضو وغسل باطل است ، ومراد از مكانى كه غصبيت آن موجب بطلان طهارتين است مكانى است كه هواى محيط وشخص در وقت طهارت تابع آن مكان باشد ، واما اگر هوا تابع آن نباشد مثل تيان [2] حمام يا آجر غصبى كه در جايى فرش كرده باشند ، يا گچ يا آهك غصبى به زمين ماليده باشند واصل زمين غصبى نباشد غسل ووضو صحيح است ومناط در غصبيت علم به آن است ، ودر مكان شبهه ضرر ندارد ، وبا بند ثبتى ابريشم نماز جايز است .
( 18 ) س 18 : آيا چه صورت دارد نماز كردن با چاقوهايى كه دسته ء آنها معلوم نيست كه از حيوان مأكول اللحم است يا نه ؟
ج : در صورت تشكيك نماز صحيح است ، وتا علم به آن كه دسته چاقو از فضلات غير مأكول اللحم است حاصل نشود نماز درست است . والله العالم .
( 19 ) س 19 : چه مىفرماييد كه دست شخص چرب وروغنى مىشود وبه همان حالت چربى آلوده ء به نجاست مىشود ، آيا به آب دست خود را بشويد پاك مىشود يا آن كه بايد به صابون آن قدر بشويد كه بالمرّه چربى زائل شود وآن وقت حكم به طهارت مىشود ، يا آن كه دست نجس به چربى آلوده شود به محض شستن پاك است ، يا بايد آن قدر شست كه چربى ونجاست هر دو زايل شوند آن وقت دست پاك مىشود وهر گاه ( 3 ) به همان شستن نجاست با وجود باقى بودن چربى ، پاك است ويا آن كه بايد چربى بالمرّه زايل كرد وبعد از آن

[1] ظاهراً مقصود بند ابريشمى « مهر » است كه مثلًا به لباس سنجاق شده است .
[2] ديگ دهان گشاد . پاتيل ( 3 ) شايد به جاى « هر گاه » ، « آيا » صحيح باشد .

22