وليكن حديثى صحيح از زراره وفضيل از حضرت باقر عليه السلام كه فرموده اند : الغسل فى شهر رمضان عند وجوب الشمس قبيله ثم تصلى ويفطر [1] ومراد از وجوب شمس غروب آن است يعنى غسل كه در ماه رمضان وارد شده در نزد غروب شمس است اندكى پيش از آن ومقتضاى اين حديث آن است كه قليلى قبل از غروب توان كرد به نحوى كه چون از غسل فارغ شوى مشغول نماز مغرب توان شد واگر چه مىتوان گفت كه اين قدر پيش بودن عرفاً منافات با غسل در اول شب بودن ندارد اما بهتر آن است كه چون غروب شد غسل كرده شود يعنى پيش از غروب مهياى غسل شود كه مقارن غروب آفتاب غسل كرده شود .
واما حديثى كه در كتاب سرائر ابن ادريس از كتاب جميل بن دراج از حضرت باقر يا صادق عليهما السلام روايت نموده كه : غسل يومك يجزيك لليلتك وغسل ليلتك يجزيك ليومك [2] پس توهم نشود كه دلالت مىكند كه در روز نيز غسل مىتوان كرد زيرا كه اين حديث در خصوص غسل از براى اعمالى كه با غسل مستحب است رسيده چون غسل زيارت وغسل به جهت طلب حاجت وغسل استحاضه ( كذا ) وامثال اينها يعنى اگر در روز غسل شود از براى عملى كفايت شب را هم مىكند ومىتوان به همان اكتفا كرد در شب هم وبالعكس نه اين كه مراد غسلى باشد كه بخصوص شب يا روز رسيده است . والله العالم .
( 258 ) س 7 : دروغ بر انبياء سابق وملائكه وحضرت فاطمه ( ع ( مبطل صوم است يا نه ؟
ج : كذب بر ملائكه وسيدة النساء مبطل نيست وكذب بر انبياء محل اشكال است واظهر ابطال است . والله العالم .

[1] تلخيص الوسائل ، 2 / 275 از كافى با كمى تفاوت .
[2] مستطرفات السرائر ، ص 46 .

178