حكم كنيم ، وفرق ميان ولايات نيست ، وشارع مقدس مطلق فرموده كه رؤيت كافى است ، وخواه در اين ولايت يا ولايتى ديگر ، زيرا كه در قواعد مسلمه هست كه مطلق منصرف به فرد شايع مىشود ، ودر بغداد ثابت شدن رؤيت در كشمير مثلًا از فروض نادره است ، پس مراد شارع امرى است كه شايع است كه ثبوت رؤيت در ولايات قريبه به هم باشد ، واز اين راه مىتوان گفت كه مطلقاً همين كه دو بلد بسيار از هم دور باشند رؤيت احدهما مطلقاً كفايت ديگرى را نمىكند ، خواه عرض وطول آنها را بدانيم يا نه ، هم چنان كه ظاهر آن است كه مشهور ميان علماء دين است از قرار تصريح بعضى از علماء .
( 253 ) س 2 : در روزه ء استيجار قبل از زوال افطار مىتوان كرد يا نه ؟
ج : هر گاه در اجاره همان روز معين قيد نشده باشد مىتواند افطار كند .
( 254 ) س 3 : چه مىفرماييد غليان كشيدن در ايام روزه كه مبطل روزه هست يا نه ، واگر مبطل نيست طريق كشيدن را بفرماييد ، اگر مبطل مىدانيد هم بيان فرماييد ؟
ج : من خود در روزه غليان نمىكشم وتجويز كشيدن ديگرى را هم نمىكنم ، وچگونه مىتوان جرأت تجويز كرد فعل امرى را كه بناى امت مرحومه از شيعه وسنى وعالم وعامّى ترك آن است از صدر اول تا اين زمان ، بلكه اتفاق دارند بر ترك آن ، وشيوع دارد ميان ايشان ملامت فاعل آن ، وچه بىاحتياط كسى باشد كه با وجود بناى امت بر اين بودن جرأت تجويز كند ، خصوصاً با وجود نهى از اكل وشرب در قرآن واحاديث در روزه ، واستعمال عرب « لفظ شرب » را در غليان چنانكه مىگويند : اشرب التتن ، واشرب النار جيل ، ونحو آن ، وغرض اين است كه نحو اين ( كذا ) مؤيّد است از براى احتراز از تجويز ، والله سبحانه هو العالم بجميع الأحكام .
( 255 ) س 4 : چنانكه در ماه رمضان هر گاه كسى از راه فراموشى چيزى بخورد

176