مىباشد يا نه ، يا اين كه نماز وخرابى هر دو در يك روز شده چه صورت دارد ، من هم از همان لشكر مىباشم كه باعث خرابى شدند ، اما من هيچ كارى نكردم ؟
ج : مناط در صحّت نماز در زمين مردم ضرر نرسانيدن نيست ، بلكه مناط علم به رضاى صاحب زمين است ، مىشود ضرر نرسد وراضى هم نباشد ، وظاهر آن است كه در اين صورت كه سؤال شده علم به رضاى صاحب زمين حاصل نشود هر گاه همه از يك لشكر باشند ، پس نماز صحيح نخواهد بود ، بلى هر گاه واردى از قبيل كاروان ونحو آنها باشد گويا راضى باشد وضرر نداشته باشد .
( 175 ) س 98 : هر گاه شخصى به ركوع يا سجود رفت وبعد از رفع رأس به خاطرش آيد كه ذكر ركوع يا سجود نكرده ، يا ذكر كرده ، لكن ذكرى است كه مطابق رأى مجتهدى كه اين شخص تقليد آن مىكند نيست ؟
ج : نماز او صحيح است ومىگذرد وبه ركوع مىرود ( 1 ) . والله العالم .
( 176 ) س 99 : هر گاه كسى نماز كند ودر بين نماز مهر او مفقود شود ، با آن كه زمين آجر يا فرش از قبيل نمد وامثال آنها است ، چه بايد بكند ، وگذاشتن مهر را در پيشانى وآن را به دستمال بستن از ترس اطفال ونحو ذلك چه صورت دارد ؟
ج : اما در مسأله اولى پس هر گاه ممكن باشد تحصيل چيزى كه سجده بر آن صحيح است بدون ارتكاب فعل منافى نماز واجب است تحصيل آن وسجده بر آن ، واگر ممكن نباشد اقوى آن است كه نماز را قطع مىكند وتحصيل ما يصح السجود عليه مىكند ونماز را از سر مىگيرد ، واما در مسأله دوم حق آن است كه بستن چيزى بر پيشانى به جهت سجده كردن صحيح نيست ، بلكه بايد پيشانى را بر ما يصح السجود گذارد . والله العالم .

( 1 ) اين جمله در هر سه نسخه هست وگويا زائد باشد .

125