مسأله 8 - كسى كه ديگران مخارج او را متكفل مىشوند ، بايد خمس تمام مالى را كه بدست مىآورد بدهد .
مسأله 9 - مراد از مئونه چيزى است كه خرج معاش و عيال واجب النفقه و كسان خود مىكند ، و از مئونه است خرج زيارت و صدقه و جايزه و هديه و مخارج ميهمان و رفت و آمد و حقوق لازمه كه به نذر يا كفاره بر او لازم مىشود و چيزهايى كه به آنها احتياج دارد ، مثل حيوان سوارى و بارى و خانه و فرش و كتب و اسباب و لوازم خانه كه از منفعت كسب مىخرد و آن چه صرف تزويج خود و اولاد خود و خرج ختنهء آنها مىكند و آن چه خرج ناخوشى و مردن كسان خود مىنمايد .
مسأله 10 - ميزان در مئونه آن است كه بالفعل آن را صرف مىكند نه مقدار آن ، پس اگر بر خود و عيالاتش سخت گيرى كند بايد خمس مقدار زايد را بدهد .
مسأله 11 - معتبر است در مئونه اقتصار بر مقدارى كه لايق به حال او باشد نه خرجهاى بىفايده كه از روى سفاهت و اسراف مىكند ، پس هر گاه زياده از مقدار لايق خرج كند از مئونه محسوب نمىشود و بايد خمس آن زياده را بدهد ، بلكه احتياط واجب مراعات اقتصاد و ميانه روى است در مئونه ، نه انتخاب فرد عالى از آن كه لايق به حال او نبوده باشد و غير متعارف از مثل او ، بلكه خالى از قوت نيست ، بلى توسعهء متعارف از براى مثل او از مئونه محسوب است .
مسأله 12 - مالى را كه انسان خرج سفر حج و زيارتهاى ديگر و اداء قرض و كفاره مىكند از مخارج سال حساب مىشود ، و اگر از روى نافرمانى ، حج واجب و اداء قرض را ترك كند از مؤنهء سال محسوب نمىشود .
مسأله 13 - سرمايه اى كه براى كسب خود قرار مىدهد از مئونه محسوب نمىشود بنا بر احوط ، بلكه بايد خمس آن را بدهد اگر از ارباح مكاسب شمرده شود ، مگر در صورتى كه احتياج به آن داشته باشد در حفظ وجاهت و تحصيل

197