احكام مزارعه مزارعه آن است كه مالك زمينى را در اختيار زارع بگذارد تا زراعت كند و مقدارى از محصول آن را به مالك بدهد .
مسأله 1 - در مزارعه علاوه بر بلوغ و عقل و قصد و اختيار و رشد ، چند چيز معتبر است :
اول : ايجاب و قبول ، مثل اين كه صاحب زمين به زارع بگويد زمينى را براى زراعت به تو واگذار كردم و زارع هم بگويد قبول كردم ، و يا مالك بگويد زمينى را به تو واگذار كردم و زارع بدون اين كه حرفى بزند مشغول كار شود . و عقد مزارعه لازم نيست كه با لفظ عربى بيان شود ، بلكه هر لفظى كه معنى آن را افاده كند كافى است . و اگر چيزهايى را كه تعيين آن در مزارعه لازم است تعيين كنند ، جريان معاطات در آن بعيد نيست .
دوم : حاصل بايد ميان صاحب زمين و زارع مشاع باشد ؛ پس اگر همهء حاصل را براى يك نفر قرار بدهند و يا شرط كنند كه قسمت مخصوصى از آن ، مثلًا قسمتى كه اول يا آخر به دست مىآيد مال يك نفر و بقيه مال ديگرى باشد مزارعه صحيح نيست .
سوم : قسمت زارع را مشخص و معين كنند مثل اين كه قرار گذارند كه سهم او نصف يا ثلث و يا ربع و امثال اينها باشد .
چهارم : مدتى را كه بايد زمين در اختيار زارع باشد معين كنند و بايد مدت به

276