حج را از راه آزاد ندارد مستطيع نيست و نگه دارى پول هم لازم نيست .
مسأله 111 هرگاه پدرى با فرزندانش جمع المال و شريك هستند اگر فرضاً درآمد را تقسيم كنند هر كدام مستطيع مىشوند بايد همگى به حج روند وگرنه هيچ كدام مستطيع نيسند ؛ ولى اگر بعضى سهم خود را به ديگرى واگذار كند و ببخشد تا ديگرى مستطيع شود حج بر او واجب مىشود .
مسأله 112 كسى كه استطاعت مالى دارد اما نوه ايى دارد كه هزينه ازدواج او به عهده پدر بزرگ است به نحوى كه ترك تزويج او بر پدر بزرگ حرجى باشد ؛ و تمكن ندارد هم به حج برود و هم نوه را زن بدهد ؛ در اين صورت بعيد نيست تزويج نوه مقدم بر رفتن به حج باشد و الَّا رفتن به حج مقدم است .
مسأله 113 هرگاه كسى كه استطاعت مالى دارد معتاد به خوردن ترياك است و طبق مقرارت كشورى اداره بهزيستى از رفتن به حج جلوگيرى مىكند اگر قبل از اعتياد مستطيع بوده و به حج نرفته حج بر او مستقر است بايد به نحوى كه بشود و لو به ترك اعتياد به حج رود ؛ و اگر راهى براى رفتن ندارد و مأيوس از ترك اعتياد است بنا بر احتياط نايب بگيرد ؛ ولى هرگاه بعد از اعتياد استطاعت مالى پيدا كرده حج بر او واجب نيست مگر اين كه بتواند به ترك اعتياد يا از راه ديگر به حج برود .
مسأله 114 كسى كه از وجوه شرعيه استفاده مىكند در صورتى كه هنگام گرفتن زكات و سهم سادات مستحق آن بوده مالك مىشود و جزء

45