الله عليه حكم مىفرمود در سيلى كه كسى بر روى كسى بزند و جاى آن سياه شود شش دينار بدهد .
و اگر سبز شود سه دينار بدهد ، و اگر سرخ شود يك دينار و نيم بدهند ، و اكثر موافق اين روايت قائل شده‌اند ، و بعضى در سياه شدن نيز سه دينار گفته‌اند ، و اكثر گفته‌اند كه شرط نيست كه اثرش هميشه بماند ، و گفته‌اند اگر اينها در بدن واقع شود ديه اش نصف ديه روست .
چنانچه ابن بابويه رحمه الله در من لا يحضر متصل به اين روايت ذكر كرده است [1] .
هشتم : در هر عضوى كه ديه مقررى داشته باشد اگر آن عضو را شل كنند دو ثلث ديه آن عضو را بايد داد ، و اگر عضو شل را قطع كنند ثلث ديه عضو را بايد داد ، چنانچه گذشت .
نهم : مذكور شد كه ديه مرد و زن در اعضاء و جوارح مساويند تا بثلث ديه مرد برسد ، پس ديه اعضاء زن نصف ديه اعضاء مرد مىشود ، خواه آن كه جنايت كرده است مرد باشد و خواه زن ، و همچنين قصاص مىكنند مرد را براى اعضاى زن بىآن كه چيزى از ديه بدهند تا ثلث ، پس اگر خواهند عضو مرد را بعوض عضو زن قصاص كنند نصف ديه عضو را مىدهند ، و قصاص مىكنند ، و اگر ديه گيرند نصف ديه مرد مىگيرند .
و بعضى از علماء گفته‌اند : كه اين حكم كه تا ثلث جراحات زن ديه ءشان مثل جراحات مرد است ، در صورتى است كه جراحت كننده مرد باشد ، و اگر جراحت كننده زن باشد همه جراحات بر نصف است ، پس در يك انگشت پنج شتر است ، و در دو انگشت ده شتر است ، و در سه پانزده شتر است ، و در چهار بيست شتر است ، و همچنين به اين نسبت بالا مىرود بخلاف آن كه جارح مرد باشد كه در يك انگشت زن ده شتر است ، و در دو انگشت بيست شتر و در سه انگشت سى شتر ، و در چهار انگشت بيست شتر .
دهم : هر عضوى كه در مرد مساوى ديه مرد باشد در زن مساوى ديه زن است ، مانند زبان و ذكر و دو دست و دو پا ، و همچنين نصف و ثلث ، و هر نسبت كه با

[1] من لا يحضره الفقيه 4 : 118 .

149