قطع كند بعضى گفته‌اند : در هر دو مجموع ديه مرد است ، و در هر يك نصف ديه ، و بعضى موافق روايت ظريف [1] گفته‌اند : در هر دو هشت يك ديه قائل شده‌اند ، كه صد و بيست و پنج دينار است ، و روايت احتمال دارد كه در هر يك اين مقدار بوده باشد ، و بعضى بارش قائل شده‌اند .
شانزدهم : در قطع حشفه تا بيخ ذكر تمام ديه مرد لازم مىشود ، خواه جوان باشد ، و خواه پير ، و خواه طفل و خواه خصيه دار ، و خواه خصيه كشيده ، و اگر بعضى از حشفه را ببرد به نسبت كلّ حشفه ديه مىگيرند ، و اگر يك كس حشفه را به برّد و ديگرى باقى ذكر را ، بر اوّل ديه لازم مىشود ، و بر ثانى ارش ، و در ذكر عنّين [2] ثلث ديه است ، و در بعضش به اين نسبت .
هفدهم : در بريدن هر دو خصيه تمام ديه است ، و در هر يك نصف ديه بنا بر مشهور . و در روايات معتبره [3] وارد شده است كه در خصيهء چپ دو ثلث ديه است ، و در خصيهء راست يك ثلث ديه ، زيرا كه فرزند از خصيهء چپ بهم مىرسد ، و جمعى از فقهاء به اين مضمون قائل شده‌اند ، و نهايت قوّت دارد .
و ابن جنيد قائل شده است كه در خصيه راست نصف ديه است ، و در خصيه چپ تمام ديه ، و نسخهء كافى موافقتى با يك جزء مطلب او مىكند [4] .
و اگر جنايتى كند كه فتق بهم رساند ، و پوست خصيها بزرگ شود چهار صد دينار مىدهد ، كه دو خمس ديه باشد ، و اگر چنان شود كه پاها را گشاد گذارد و قادر بر راه رفتن نباشد مگر به دشوارى هشتصد دينار مىدهد كه چهار خمس ديه باشد ، در كتاب ظريف چنين وارد شده [5] و اكثر علماء عمل كرده‌اند .
هيجدهم : اگر شفرين زن را كه لبهاى فرج باشد ببرد تمام ديه زن مىدهد ، و اگر يك طرف را به برّد نصف ديه مىدهد ، و اگر پشت زهارش [6] را به برّد ارش مىدهد .

[1] وسائل الشيعة 19 : 231 ح 1 .
[2] مردى كه بر جماع قادر نباشد .
[3] من لا يحضره الفقيه 4 : 113 ح 1 .
[4] فروع كافى 7 : 315 ح 22 .
[5] فروع كافى 7 : 342 .
[6] محل درآمدن مو در عورت زن است و در مرد عانه مىگويند .

137