و اگر كسى دخترى را كه زن او باشد پيش از نه سال وطى كند و افضا شود ، يعنى مسلك بول و حيض او يكى شود مىبايد مهر او را بدهد ، و ديه او را بدهد ، و بر او هميشه حرام است ، و مىبايد تا آن زن زنده است نفقه بدهد ، مگر آن كه خود بميرد ، و اگر بعد از نه سال زن خود را وطى كند و افضا شود ديه بر او نيست ، اما مهر و نفقه بر او لازم است .
و اگر زنش نباشد و زنا كند و افضا شود ، اگر اكراه كرده است او را مهر المثل و ديه بر او لازم است ، و اگر باكره باشد ارش بكارت نيز لازم است بنا بر مشهور .
و اگر به رضاى زن بوده است مهر ساقط مىشود ، و بعضى گفته‌اند : ارش بكارت نيز ساقط است . و اگر به انگشت بكارت دخترى را به برّد كه بولدانش نيز پاره شود و بول را نتواند نگاه داشت اكثر گفته‌اند : تمام ديه مىدهد ، و بعضى ثلث ديه گفته‌اند ، و در روايتى [1] مهر المثل نيز وارد شده است .
نوزدهم : در ديهء اليتين است ، يعنى دو طرف نشستگاه ، در هر دو يك ديه است و در يك نصف ديه است ، و از زن ديه زن است ، و در هر يك نصف ديه زن است موافق مشهور .
و از كلام بعضى ظاهر مىشود كه مراد بريدن گوشتهاى برآمده است ، كه چون مىايستد بلندتر از رانها است ، و بعضى گفته‌اند : مراد شكستن استخوانهاى زير آنها است .
بيستم : در قدمهاى پا ديه است ، و در هر يك نصف ديه ، و در انگشتان به نحوى است كه در دستها گذشت ، و خلاف در اينجا نيز جارى است ، و ديه هر انگشت بر سه بند بالسويّه قسمت مىشود ، و ديه ابهام بر دو انگشت ، و در هر يك از ساقها و رانها نصف ديه است ، و در هر دو ساق تمام ديه ، و همچنين در هر دو ران تمام ديه است ، و بعضى در ساق و ران بارش قائل شده‌اند .
و اگر پا را از زانو به برّد بعضى گفته‌اند : همان ديه پا است و ديگر چيزى بر او نيست ، و بعضى گفته‌اند : ديه پا را با ارش ساق مىدهد ، و بعضى به دو ديه قائل شده‌اند ، و همچنين خلاف است اگر از بيخ ران به برّد ، و اگر پايش را شل كند دو ثلث ديه پا مىدهد ، و اگر پاى شل را به برّد ثلث ديه پا مىدهد .

[1] تهذيب الاحكام 10 : 262 ح 71 .

138