نيست ، و لازمهء وقت وجوب ، جواز اخراج در شب عيد نيست بنا بر احد القولين .
و هم چنين در صورت موت بعد از وقت وجوب و قبل از وقت اخراج ، وارث از متروكِ بعد از وقتِ اخراج ، ادا مىنمايد ، مثل انعقاد يا صدق اسم با وقت تصفيه در زكات مال كه بعد از امرى در وقتى متقدّم ، واجب مىشود اخراج در وقت متأخّر .
فطرهء زوجه و مملوك زوجه و مملوك اگر عيال زوج و مالك باشند ، فطرهء آنها بر او است ؛ و اگر زوجه ناشزه است و از عيال هم نيست ، فطرهء او بر زوج نيست ؛ و اگر واجب النفقه هست و لكن از عيال نيست به جهت عصيان معيل ، احوط اداى فطرهء او است در صورتى كه در عيلولت ديگرى نباشد ، يا آن كه معيل هم فقير باشد ؛ و اگر در عيلولتِ ديگرى باشد ، از زوج و مالك ساقط است و بر معيل است در صورت يَسار او بنا بر اقوائيّت عيلولت از زوجيّت و مالكيّت ، و از وجوب انفاق بر تقدير تأثير اينها . و احوط اداى معيل است به قصد وظيفهء فعليّه كه احتمال مىدهد تبرّع از زوج يا مالك باشد ، يا به قصد احتمال وجوب بر خودش تماماً ؛ و در اين صورت ، احتياط زوج و مالك رعايت شود . و تبرّع هم بدون اذن يا امتناع از ادا و اذن ، مشكل است .
و فطرهء ولدِ صغيرِ موسر ، نه بر خودش است نه بر والد كه معيل او نيست .
كسى كه فطره اش بر غير واجب بشود ، از خودش ساقط است اگر چه مكلَّف به آن ، اخراج فطره ننمايد از روى عصيان يا غفلت ؛ و اگر بدون اذن مكلَّف ، اخراج نمودند ، مُجزى از زكات مكلَّف نيست بنا بر احوط ؛ و اما با اذن به قصد نيابت از مكلَّف با مبادى و مقدّمات كه تمليك به او اوّلًا ، و اداى از او زكات خودش را ثانياً باشد ، دور نيست اجزاء آن . و اگر چنين قصدى در تبرّعِ بدون اذن باشد ، اجزاء آن هم خالى از وجه نيست با رضاى او اگر چه احتياط در ترك هر دو صورت است . و اگر از مال خود تمليك كرد به معيل و او ادا نمود به مباشرت يا توكيل ، مخالف احتياط نكرده است .

79