فصل دوم زكات فطره شرايط وجوب زكات فطره « زكات فطره » كه به معناى خلقت ، يعنى زكات بدن ، يا عيد فطر است واجب مىشود بر مكلَّفِ در وقت هلال شوّال ؛ پس واجب نيست بر مالكِ از صبىّ و مجنون ، در مال آنها كه ولىّ اخراج نمايد از ايشان ، يا از عائلهء ايشان .
و بر كسى كه در وقت هلال شوّال ، مُغمى عليه بوده باشد و بر كسى كه آزاد باشد در وقت مذكور ، واجب مىشود . و بر « مملوك » اگر چه مالك باشد ، واجب نيست . و اقسام مملوك ، فرقى در آنها نيست مگر به آزادى در وقت مذكور ، يا آزادى بعضى از او .
و در صورتى كه [ شخص مملوك ] كسوب باشد و با اذن مولى ، از عيال او خارج شد و خودش صاحب عيال شد ، در وجوب زكات فطرهء او و عائلهء او بر خودش ، يا بر مولى ، يا عدم وجوب ، تأمّل است ، خصوصاً بنا بر مالكيّت عبد .
و اگر چيزى از مملوك ، آزاد شد ، واجب است زكات فطره بر مولى و بر مملوك به نسبت مالكيّت و آزادى ؛ و اگر در عيلولتِ كاملهء مالك باشد ، همه بر مولى واجب است ، مثل حرِّ كامل .
زكات فطره بر « غنىّ » كه مالك مئونهء سال است و براى او جائز نيست گرفتن زكات به عنوان فقر واجب است ؛ و بر فقير واجب نيست ، بلكه مستحبّ است و تأكَّد دارد نسبت به گيرندهء زكات مال فقط ، بالاضافه به گيرندهء زكات فطره و زكات مال .
ميزان فقر در زكات فطره عبرت در فقر ، به عدم ملكِ مئونهء سال براى خود و عيال خود است ، كه با اين وصف ،

76