فقير رفع مىشود كراهت آن ، و على أيّ حال ، جائز است و حرام نيست .
10 - مستحب است علامتگذارى به حيوانات زكات در مواضع مكشوفهء آن كه با قوّت باشد .
[ بحث چهارم ] وقت اداى زكات عدم فوريّت در وجوب اداى زكات فوريّت ، در وجوب اداى زكات نيست ؛ و احوط عدم تأخير از سه ماه است بعد از حلول ، مگر براى نبودن مستحق يا عذرى و حاجتى ، مگر آن كه عزل كرده باشد در مال معيّنى ؛ و در صورت عزل ، ضامن نيست بدون تفريط ، و هم چنين صورت عدم مستحق يا وجود عذرِ مانع ، بخلاف صورت سابقهء بر آن كه ضمانْ احوط است ، چنانچه گذشت .
و تعجيل زكات از اوّل وقتِ وجوب ، جائز نيست ، و لكن مىتواند مالكْ قرض بدهد به فقير و بعد از حلول وقت زكات ، احتساب نمايد آن را [ به عنوان ] زكات با نيّت در صورت بقاء فقير بر صفت استحقاق در وقت نيّت زكات ، چه عين مال باقى باشد يا تلف شده باشد .
اگر تماميّت نصابْ به قرض است ، واجب نيست زكات بر مالك بعد از تمام سال ، زيرا مقروض ، ملك مقترض است به قبض ، و زكاتش با شروط ، بر مقترض [ است ] نه بر مقرض ؛ و فرقى در اين حكم بين بقاء عين مقروضه و تلف آن نيست .
حكم مطالبه از مقترضِ غير مستحق و اگر مقترض به وصف استحقاق در وقت احتساب نبود ، حال آن حال ساير ديون و قرضها است در جواز مطالبه و اخذِ مثل يا قيمت و وجوب اداى آن بر مقترض ؛ و نمىتواند مطالبهء عين نمايد ، بلكه در مثلى ، مطالبهء مثل مىنمايد ، و مىتواند مقترضْ دفع عين نمايد و بايد مقرض قبول نمايد و در قيمى مطالبهء قيمت [ مىنمايد ] ؛ و نمىتواند اعادهء عين نمايد با اختلاف قيمت فعلًا و سابقاً و لازم نيست قبول آن بر مقرض ؛ بلكه با توافق دو قيمت ، وجوب قبولِ عين ، محل تأمّل است .

71