تولَّى طرفين عقد اصالتاً و وكالتاً توسط وكيل آيا وكيل در غير صورت وكالت از طرفين معامله ، يا وكالت از طرفى با ولايت بر طرف ديگر و در غير صورت ظهور امر از عموم يا خصوص از عبارت توكيل اگر چه با قرائن غير كلاميّه باشد و در غير صورت ضعف اطلاق اگر چه ظهورِ اختصاص هم حاصل شود و مقتضاى آن اخذ به متيقّن است مىتواند متولَّى طرفين معامله باشد به اصالت از خود و وكالت از موكِّل ؟ اظهر جواز است با فرض مساوات با معامله با غير در جواز مثل آن از حيث كميّت و كيفيّت . و فضيلت اختلاف دارد بحسب موارد .
اشتراط نفوذ تصرّفات وصى به فوت موصى تصرّفات وصىِّ احد الأبوين ، در مال هر كه موصى ولايت داشته است بر آنها مثل صغير و مجنون و سفيه كه متّصل باشد نقص آنها به بلوغ به نحوى كه متقدّم شد در ولايت اب و جد منوط است صحّت آنها بر موت موصى و فقد ولىّ ديگر . و جائز است تولى طرفين عقد براى وصى در صورت جواز براى وكيل .
ولايت حاكم و عدول مؤمنين و هم چنين است ولايت حاكم و امين او در صورت فقد ولىّ خاص كه مذكور شد . و منوط است ولايت ثابته براى عدول مؤمنين ، بر فقد حاكم يا عدم امكان وصول به او ؛ و در اين صورت مثل ولايت حاكم ثابت است در مورد و در كيفيّت و نفوذ تصرّفات و اعتبار مصلحت يا اكتفاء به عدم مفسده .
پس ولايت حاكم و امين او ، و عدول مؤمنين بعد از فقد آنها ، كه ولايت احتسابى دارند بر صغيرى كه ولىّ خاص ندارد ، به نحوى كه مذكور شد ، ثابت است ؛ و هم چنين بر مجنون و سفيه و مُفلَّس با اتّصال اين عوارض به بلوغ .
و هم چنين ثابت است ولايت حاكم ، بعد از فقد ولىّ خاص در حكمِ بر غايب در مثل بيع

450