حياتى در آن حلول بنمايد ؛ و تكسّب به آنها در غير مشروط به طهارت ، مبنى بر عدم اطلاق دليل عدم جواز انتفاع به ميته است .
خريد و فروش حيوانات جميع سباع و حشرات و مُسوخ از گربه و غير آن و حشرات و طيور و اقسام آنها ، جواز تكسّب به آنها دائر مدار منفعت محلَّلهء مقصوده است ، و خصوص « گربه » جواز تكسّب به آن منصوص و مسلم است . و [ اگر ] مثل « علق » براى مكيدن خون باشد و « كرم ابريشم » و « زنبور عسل » و « فيل » براى سوارى و استخوان آن ، محل اشكال در تكسّب به آنها نيست . و هم چنين آن چه از سباع براى شكار ، مورد انتفاع است .
2 - آن چه غرض حرام بر آن مترتّب است نوع دوّم از آن چه اكتساب به آن جايز نيست ، آن چه حرام است غايت مقصودهء از آن از انتفاعات و اعمال مثل آلات لهو محرّم از قبيل عود و مزمار ، و مثل صليب و صنم ، و آلات قمار از قبيل نرد و شطرنج ، كه تكسّب به آنها حرام و فاسد است به جهت حرمت انتفاعات و حرمت صنعت آنها و اخذ اجرت بر آنها .
و اگر در اينها منفعت محلَّلهء غير معهود از انتفاعات محرّمه فرض شود ، پس تكسّب به لحاظ آن منفعت محلَّله واقع بشود ، اظهر جواز و صحّت است . و هم چنين اگر مقصود به بيع ، ماده باشد بعد از كسر ، يا با وثوق به كسر مشترى ، يا با اشتراط كسر بر مشترى با وثوق به اين كه يا كسر مىنمايد يا ردِّ معامله مىنمايد ، اگر معذور از ابقاء آن در آن زمان قليل باشد .
ظروف طلا و نقره و اوانى ذهب و فضّه بنا بر حرمت اقتناء آنها اگر چه براى غير اكل و شرب باشد مثل تزيين و نحو آن حكم آنها مثل حكم آلات لهو است در حرمت صنعت و ابقاء و تكسّب ، مگر به لحاظ مادّه بنحو مذكور ؛ و اگر جائز باشد ساير انتفاعات ، پس عمل و اقتناء و تكسّب براى غايات محلَّله جايز است ، و كسر يا شرط آن در تكسّب لازم نيست ، و هم چنين قصر لحاظ به

391