است . و هم چنين [ است ] « عَلَس » در شهرت بين علماى مطَّلعينِ به حكم شرع و اهل لسان و عارفين به اقوال ساير اهل لغت كه ترجيح موافقت داده‌اند .
3 - زكات « غلَّات » معتبر است بلوغِ نصاب در زكات غلَّات و آن « پنج وَسْق » است ، هر « وسق » 60 صاع و هر « صاع » چهار مُدّ است ؛ و مجموع ، تقريباً موافق « 288 من تبريزى » است . و كفايت وزن و كيل در صورت احتمال موافقت ، ظاهر است ؛ و در صورت علم به مخالفت ، وزن ، كاشف از حصول كيل است ؛ و اظهر كفايت كيل است اگر معلوم باشد مخالفتش با وزن ، اگر چه رعايت وزن ، احوط است .
و عبرت در تقدير نصاب ، به زمان خشكى ثمره و غلَّه است ؛ پس اگر در وقت وجوب ، به قدر نصاب باشد و در وقت جفاف نباشد ، زكات ندارد .
و اگر به يابس ، اطلاق « تمر » و « زبيب » نشود به واسطهء كمال ردائت ، زكات ندارد .
و در كمتر از نصاب به تقدير متقدّم اگر چه كمى باشد ، زكات نيست ؛ و در بيشتر از آن ، اگر چه كمى باشد ، زكات هست .
و آن چه در حال رطب بودن خورده مىشود ، تقدير نصاب آن ، به جفافِ تقديرى مىشود ، بنا بر آن چه خواهد آمد .
خليط كم مثل خاك و كاه اگر معتاد ، تسامح در آنها باشد و ضرر به صدق اسم نكند ، حتى جوى كم در گندم ، يا به عكس ، مضرّ به نصاب نخواهد بود ، بخلاف خارج از متعارف و مانع از صدق .
مبدأ تعلَّق زكات آيا مبدأ تعلَّق زكات ، صدق اسم « حنطه » و « شعير » و « خرما » و « كشمش » است ، يا وقت سرخ شدن ، يا زرد شدن ، يا منعقد شدن غوره با ظهور صلاح و سلامت از آفت بر تقدير عدم صدق اسم حقيقتاً در اين حالات ؟ اظهر و موافق مشهور و احوط دوّم است .

37