است ، نه عموم به اهل و اولاد و اموال او كه در دار اسلام باشند .
2 - اگر ذمّى بعد از نقض عهد و قبل از حكم بخصوص قتل يا استرقاق يا فداء ، اسلام اختيار كرد ، ساقط مىشود مذكورات ، و ثابت است آن چه قبل از نقض هم ثابت بود به واسطهء شرط جريان احكام اسلاميّه از قود و حدّ و استعادهء اموال غير مستحَقّه . و اگر بعد از حكم ، اسلام اختيار كرد ، حكم و آن چه بر آن مستقر شده ساقط نمىشود .
3 - اگر امامِ اصل وفات نمود در حالى كه براى جزيهء مقدّره ، مدّتى معيّن كرده بوده يا آن كه على الدوام قرار داده بود ، قائم مقام او بايد امضاء نمايد و مخالفت نكند . و اگر هيچ كدام نبود و مطلق بود ، قائم مقام او مىتواند تغيير به مقتضاى مصالح وقت بدهد ، اگر چه امام نباشد و نائب خاص يا عام باشد .
سلام به ذمّى 4 - مكروه است ابتداى مسلم به سلام ذمّى مگر ضرورتى يا مرجّحى باشد . و اگر ذمّى ابتدا كرد ، مستحب است بگويد در جواب : « و عليكم » و تصريح به سلام او ننمايد مگر براى ضرورتى يا مرجّحى . و ساير ادعيه غير سلام كراهت ندارد . و دور نيست استحباب مثل « هداك الله » كه با آن ، جواب سلام و دعاى مناسب تأديه شود .
و مستحب است كه مواضع وسيعهء طريق را ، براى مسلمين قرار دهند در صورت اجتماع ، و مضطر نمايند ذميّين را به مواضع غير وسيعه . و مكروه است مصافحه با ايشان با مباشرت و مماسّهء دست بدون واسطه .
احداث معبد 5 - و در بلاد و اراضى مسلمين ، احداث معبد خاص به اهل ذمّه نبايد بنمايند ، چه آن كه مفتوح العنوه باشد ، يا آن كه صلح بشود بر ملكيّت مسلمين رقبه را ؛ و اگر احداث كردند ازاله مىشود .
و مانعى از ابقاء نيست در غير زمين مسلمين ، مثل زمين صلح بر مالكيّت اهل ذمّه

358