نام کتاب : جامع المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ محمد تقي بهجت جلد : 2 صفحه : 343
چه ولادت ايشان بعد از حيازت غنيمت و قبل از قسمت آن باشد . و در صورت شكّ ، تمييز قصد قتال به ادّعا ، بىوجه نيست . اگر مددى رسيد براى قشون اسلام بعد از انقضاء حرب و حيازت غنيمت و قبل از قسمت ، مشترك مىشوند در تقسيم غنيمت ، بخلاف صورت حضور بعد از قسمت غنيمت . و اگر اسيرِ مسلمْ متخلَّص شد و حاضر شد با مسلمين بعد از انقضاء حرب و قسمت غنيمت ، مستحق غنيمت نيست ؛ و اگر حاضر شد قبل از انقضاء حرب و مقاتله نمود يا حاضر براى قتال بود ، مستحق است مثل مدد ؛ و هم چنين اگر قبل از قسمت رسيد در صورتى كه اسير در همان محاربه بوده ، بلكه مطلقاً ، مثل مدد لاحق قبل از قسمت ، بنا بر اظهر . اگر امير مأذون قشون ، براى مصلحت آنها يا مصلحت جنگ كسى را فرستاد به محل ديگر پس برنگشته غنيمت كردند ، سهمى براى او مىگذارند چون از قشون محسوب مىشوند . سهم فارس و راجل و در مقام تقسيم چهار خمس بر محاربين ، براى « فارِس » يعنى راكب يا مستصحب خصوص فرس دو سهم قرار مىدهند ؛ و براى « راجل » كه مقابل فارس است يك سهم قرار مىدهند ؛ و اگر دو اسب و بيش دارد ، براى دو اسب قسمت مىنمايند ؛ پس براى صاحب آنها سه سهم است ، و زائد بر دو اسب سهم ندارد . و اگر بنده با اذن سيّد محاربه نمود و فارس بود و فرسْ مملوك سيّد بود ، براى عبد ، رضخ مقرّر مىشود و براى اسب يك سهم ؛ و اگر دو اسب و زائد بود ، براى دو اسب دو سهم قرار مىدهند ؛ و جميع رضخ و سهمها مال سيّد او است . و براى عبد ، رضخ او كمتر از سهم فارس است بنا بر لزوم اقليّت از سهم كامل ، و براى فرس يك سهم كامل است بنا بر اظهر از عدم ارتباط سهم فرس به سهم فارس . و اگر فارس مخذل بود [ و ] هيچ سهم نداشت ، پس در سهم داشتن فرس او ، منعْ متّجه
343
نام کتاب : جامع المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ محمد تقي بهجت جلد : 2 صفحه : 343