ظاهراً در حكم عامد است [1] و اگر به خاطرش نيايد ، چيزى بر او نيست ، و حكم جاهل به مسأله حكم ناسى است .
ترك عمدى و سهوى وقوف عرفات سوّم : كسى كه بالمرّه وقوف را ترك كند در مدّت مذكوره عمداً ، حج او باطل است و كفايت نمىكند در بارهء او وقوف در شب عيد كه وقوف اضطرارى عرفه است اگر چه در بارهء غير عامد ، كافى است ، چنانچه خواهد آمد .
چهارم : اگر كسى به سبب عذرى مثل نسيان و ضيق وقت و نحو آن ادراك وقوف در جزئى از مدّت مذكوره نكند ، پس كفايت مىكند او را بودن به عرفات در مقدارى از شب عيد هر چند اندك باشد ؛ و اين زمان را « وقت اضطرارى عرفه » مىگويند ؛ و اگر كسى ترك كند آن را عمداً ، پس ظاهر ، الحاق آن است به وقوف اختيارى عرفه در افساد حج ، هر چند ادراك نمايد وقوف مشعر را .
پنجم : اگر كسى فراموش كند وقوف به عرفات را در وقت اختيارى و اضطرارى ، كفايت مىكند از براى صحّت حج او ادراك وقوف به مشعر الحرام در زمان اختيارى او ، چنانچه خواهد آمد .
اختلاف در تشخيص روز عرفه ششم : آن كه هر گاه در پيش قاضى عامّه ، هلال ثابت شود و حكم كند ، و در پيش شيعه شرعاً ثابت نشده باشد ، لهذا روز عرفه در نزد عامّه روز هشتم باشد در پيش شيعه ، پس اگر ممكن است مخالفت ايشان در بيرون رفتن به سوى عرفات كه روز خروج ايشان است از مكَّه ، يا ممكن باشد ماندن شب آن روز در عرفات تا فردا كه روز عرفه است يا رفتن و برگشتن فردا پيش از غروب آفتاب به جهت ادراك وقوف اختيارى عرفه يا بعد از غروب آفتاب

[1] بلكه احتياطاً .

268