حجر الأسود بيايد ، در حالتى كه خانه در دوش چپ باشد و از باب حِجر ، به همان خط مستقيم كه داشت بگذرد ، در وقت محاذات باب حِجر ، خانه از دوش چپ او رد مىشود به پشت سر او مىافتد [1] ، اگر چه حِجر بر دوش چپ هست لكن آن مصداق بيت نيست . و از اين جهت ، بعض محتاطين قبل از رسيدن به باب حجر ، قدرى بدن خود را كج مىكنند به طرف چپ خود ، كه شانهء چپ ايشان از خانه رد نشود ؛ و هم چنين قبل از رسيدن به باب ديگر حجر ، قدرى بدن خود را كج مىكنند به جانب راست خود ، تا شانهء چپ از خانه رد نشود .
و همين دقّت را مىكنند در وقت رسيدن به اركان ، چرا كه اگر شخص به همان خط مستقيم كه به گوشهء خانه مىرسيد ، از آن جا منحرف شود ، خانه از دوش چپ او رد مىشود و امر در اين جا مشكلتر است .
لكن ملاحظهء اين دقّتها از كلمات علما برنمىآيد ، بلكه ظاهر كلمات ايشان ، كفايت طواف است به خط مستقيم در جميع اجزاى مطاف ، و از اخبار نيز همين مستفاد مىشود خصوصاً آن چه متضمّن طواف حضرت رسالت پناه صلى الله عليه و آله و سلم سوار بر شتر خود مىباشد .
و اگر حجر اسماعيل داخل خانه باشد ، چنانچه نسبت به مشهور داده‌اند ، اشكال اوّل از اصل مندفع است چنانچه مخفى نيست .
داخل بودن حجر اسماعيل در طواف چهارم : داخل كردن « حجر اسماعيل » است كه مدفن مادر آن حضرت است ، بلكه بسيارى از انبيا على نبينا و آله و عليهم السلام در طواف ، به آن كه دوْر آن بگردد و داخل آن نشود .

[1] در صورتى كه به نقطهء وسط خَلف منحصر شود محاذات ، دور نيست كفايت محاذات جهت يسار ، و لو محاذات خطَّ عين طرف يسار نباشد و اين كه از محل اشكال خارج باشد .

248