از ربح جديد ، يا تقسيط مىشود بر همه ؟ احتمالاتى است ؛ پس در سرمايهء كسب ، اشكالى نيست در عدم اخراج مئونه از آن ؛ و در غير آن ، احوط اوّل است و اظهر دوّم است ؛ و لازمه اش عدم خمس در انتفاعات ملوك و امثال آنها نيست ، زيرا محل استفادهء آنها هم زيادتر است از مصارف ؛ و مصارف زياد اگر از ارباح سال برداشته شود ، مناسب كثرت آنها محل تخميس باقى مىماند .
9 - آن چه را كه منتفع است به آنها هميشه ، از خانه و لوازم و غلام و كنيز ، از چيزهائى كه اگر نداشت مىتوانست از مئونه حساب نمايد و از ربح اخراج نمايد ظاهراً حساب نمىشود ، مگر محتاج به تبديل باشد كه ثمن را گرفته و تكميل از ربح مىنمايد براى تجديد مئونه ، چه آن كه اصل ، از ربحِ سال گذشته بوده و تخميس شده ، يا آن كه خمس نداشته است ، مثل موروث ؛ چنانچه اگر در تبديل ، ربحى حاصل شد ، داخل در ضمن ساير ارباح مىشود و تخميس مىشود . و آن چه از مئونهء سال است و مبنى بر دوام است مثل خانه و فرش و ساير اثاث البيت خمس در آنها نيست بعد از خروج سال .
تتميم سرمايه از سود 10 - تتميم سرمايه براى استفادهء سال ربح ، از ربح ، جزء مئونه است ؛ و براى استفادهء سالهاى بعد در امورى كه استفاده از آنها به تهيهء مقدّمات از سالهاى قبل است بحسب عادت مثل غرس اشجار براى استفادهء لازمه در سالهاى بعد از مصارف عقلائيهء سال ربح است و براى اغراض عقلائيّه صرف مىشود ، احتساب آن از مئونهء سال ربح كه قبل از سال استفاده از غرس است ، خالى از وجه نيست .
11 - فاضل قوت سال ، اگر از مئونهء خارجهء از ربح سال است كه در آن خمس بوده ، فاضل مئونه [ است ] و در آن خمس است ؛ و اگر مئونه از مالى بوده كه خمس در آن نبوده ، فاضل آن هم به حكم آن است .
اسراف يا صرفه جويى 12 - اگر تقتير در مصرف سال كرد ، مقدار متعارف ، مستثنى و داخل مئونه نيست ؛ بلكه

102