ج پاك است ، نه نجس مىشود نه حرام .
س آب انگور كه به جوش بيايد پيش از ثلثان ، چيزى از اقسام مثلِ بِه و سيب و كدو و مانند آنها در آن بيندازند ، چه صورت دارد ؟
ج آب انگور به جوش آمدن ، نجس نمىشود على الاقوى [1] .
س هر گاه كشمش و خرما [ را ] در روغن سرخ كنند ، يا سرخ نكرده لاى پلو بگذارند ، چه صورت دارد ؟
ج در هر دو صورت پاك و حلال است اگر علم به جوش آمدن ، حاصل نشود ، بلكه با علم نيز پاك و حلال است [2] .
س هر گاه كشمش و خرما را در ميان آش يا طعامهاى ديگر بجوشانند ، يعنى مغز آن به جوش آيد ، چه صورت دارد ؟
ج احوط اجتناب است [3] ، اگر چه اقوى عدم است .
س هر گاه انگور را در ميان تيزاب بگذارند كه سبزه شود ، چه صورت دارد ؟
ج باكى ندارد [4] .

[1] بلكه اقوى و احوط ، نجاست آن است و اظهر و احوط ، تعميم حكم است به غليان به غير نار ؛ و اظهر طهارتِ مطروح در آن است به تبعيّت بعد از تثليث ، چنانكه گذشت در مطروح در خمر قبل از تخليل .
[2] احوط اجتناب است از حيث حرمت اكل و شرب و از حيث نجاست در عصير زَبيبى و تَمرى و الحاق آنها است به عصير عنبى ؛ پس محقّق الاسكار از آنها ، به تخليل ، حلال و طاهر است ؛ [ و ] محقّق الغليان از آنها ، با تثليث ، حلال و طاهر است ؛ و بدون آن ، مورد احتياط مذكور است در زبيبى و تمرى .
[3] اين احتياط ترك نشود .
[4] در صورتى كه علم به جوشيدن حاصل نشود ، يا آن كه علم به تثليث حاصل شود .

43