ج اگر پيش از عمل در شك باشد ، [1] بنا بر نبودن تقليد مىگذارد و در باقى اعمال تقليد مىكند ؛ و اگر بعد از عمل باشد ، اعتبار به شك نيست و عمل گذشته اش صحيح است ؛ و اگر در اثناى عمل باشد مثل نماز ، اعاده نمايد با تقليد [2] .
عدم اطلاع از وفات مجتهد س اگر مجتهد بميرد و مقلِّد ، مطَّلع بر موت او نشود مگر بعد از مدتى ، تكليف او چيست ؟
ج اعمالى كه در آن مدت از او ، بر طبق رأى آن مجتهد صادر شده ، همه صحيح است و قضاى آنها لازم نيست اگر آن اعمال مطابق بوده باشد با رأى مجتهدى كه بعد از فوت مجتهد اوّل ، تكليفش رجوع كردن به او بود [3] .
دو فرع در تقليد اعلم س دو مجتهد اگر يكى اعلم باشد و يكى ديگر اوثق در فتوى ، تقليد كدام يك را مقدّم بدارد ؟
ج اعلم مقدّم است [4] ؛ و بر فرض تساوى در علم ، اوثق ، مقدّم است على الاحوط [5] .

[1] گذشت احتياج تقليد به عمل ، پس شك در آن قبل از عمل ، تصوير ندارد .
[2] عدم قابليّت عمل براى تصحيح ، در مثل شك در صحّت جزء مقدّم با دخول در ساير اجزاى بعديّه با تقليدِ معلوم ، مورد تأمّل ، بلكه منع است .
[3] بدون عسر ، و متَّبع در لزوم اعاده و قضا در صورت مخالفت ، قول حىّ است . و در احراز مطابقت ، رعايت مىشود آن چه گذشت در جواز يا وجوب بقاى بر تقليد ميّت .
[4] گذشت رجحان اقوى الظنّين ؛ و در صورتى كه اورعيّت و اوثقيّت ، باعث زيادتى و اقوائيّت داعى در كمال فحص نباشد ، دور نيست [ كه ] اقوى قول اعلم باشد .
[5] بلكه على الاقوى اگر سبب شود كه ظنّ حاصل از قول او اقوى باشد به نحوى كه اشاره به آن ، در حاشيه متقدّمه شد .

24