تقليد او بوده نه در زمان تنبّه مطابق افتاد ، عملش صحيح است ، و الَّا فلا .
س صحّت و فسادِ عملِ جاهل مقصِّر را بيان فرماييد .
ج اگر فرض شود كه عمل را به قصد قربت كرده و به رأى مجتهدِ حىِّ اعلم مطابق افتاده ، عملش صحيح است ، و اگر مطابق نيفتاده ، عملش باطل است .
معناى عدالت ( الف ) س « عدالت » حُسْن ظاهر است يا ملكه ؟
ج « عدالت » ملكه است و حسن ظاهر ، كاشف از ملكه است و حسن ظاهرِ مفيدِ ظن نوعاً و طبعاً كافى است [1] .
س معناى « عدالت » چيست ؟
ج « عدالت » عبارت است از آن كه : « اجتناب از گناهان كبيره كند و اصرار بر گناهان صغيره ننمايد به جهت ترس از خدا » .
س « اصرار بر صغيره » چه معنى دارد ، بيان فرماييد .
ج « اصرار » عبارت است از آن كه مداومت نمايد بر آن گناه صغيره اى كه كرده است هر چند دو دفعه باشد و اگر يك دفعه كرده باشد و عزم دارد كه مرتبهء ثانيه ، آن گناه را بكند ، به مجرّد عزم ، اصرار متحقّق نمىشود .
شك در اصل تقليد س اگر كسى شك كند در اصل تقليد ، كه آيا تقليد كرده است يا نه ، تكليفش چيست ؟

[1] احوط اعتبار ظنّ اطمينانى به عدالت است كه عبارت از ملكهء باعثه بر اجتناب از كبائر و از اصرار بر صغائر است ، يا اجتنابهايى كه از ملكهء باعثهء بر تقوى صادر باشد در احكامِ شرعيّه عدالت .

23