واجب عينى در هيچ قسم از دين . و در امور غير واجبهء جهاد كه در آن تغرير به نفس و تفويت حق غير است به ازيد از واجب مثل وقوف در اوائل اهل قتال احوط ترك است .
منع والدين از جهاد 2 - مىتواند هر يك از پدر و مادر كه آزاد و عاقل باشند ، منع نمايند اولاد را از جهاد به معناى اوّل ما دام متعيّن نشده باشد بر خصوص ولد و بر كفائيّت باقى باشد .
و اگر منع نكردند و اذن هم ندادند ، پس اگر ساكت شدند بعد از اطلاع ، اظهر جواز جهاد است ؛ و اگر مطَّلع نبودند ، پس حرمت ايذاءِ تقديرى كه اگر ملتفت مىشدند مانع مىشدند ، به واسطهء امارات كاشفه از آن ، دور نيست كه كشف منع با آنها بشود و موجب حرمت فعليّه باشد ، بخلاف صورت عدم احراز عقوق و ايذاء بر تقدير اطلاع اگر چه به سبب بُعد هلاك باشد .
و در حكم جهاد واجب كفائى است ، ساير اسفار مباحه ، بلكه واجبه كه تعيينى و عينى نشده باشد ، مثل بعض مسافرتهاى تجارت يا طلب علوم دينيّه و دفاعى كه واجب كفائى باشد .
و در عصر غيبت در جهاد به معناى متقدّم ، اين فروع محل حاجت نيست .
و در اعتبار حريت و اسلام ابوين در تأثير منع در عدم جواز جهاد ولد ، تأمّل است ، بلكه عدم اعتبار خالى از وجه نيست . و اظهر عموم حكم به اجداد و جدّات است حتى با وجود ابوين ، و حرمت مخالفت همه بنحو استغراق در غير واجب عينى تعيينى .
و اگر جهاد متعيّن شده باشد بر مكلفى به سبب تعيين امام يا نبودن مقدار كفايت در قيام كننده ها ، مانعى از مخالفت ابوين نيست .
تعارض بين نظر والد و والده و در صورت اختلاف ابوين در اذن و منع ، اعتبار به منع است .
و در صورت اختلاف در الزام به فعل و ترك ، دور نيست ترجيح به مرتبهء ايذاء در هر يك . و در صورت عدم ترجيح ، اظهر بقاء وجوب كفائى و عدم تعيين فعل يا ترك است به سبب دو الزام متخالف .

304