ترك يك ركوع نفس الامرى است . و نمىدانيم اين است يا آن و نسبت ارتكاب مكلف به هر يك از آنها على السويه است .
مگر اين كه كسى بگويد كه عروض حالتى كه منشأ ترك است از غفلت و بى خبرى ، اصل تأخر آن است و آن هم نفعى ندارد و چون ملاحظه آن حالت و غفلت خاص ، كه سبب هر يك از آنهاست هم ، مثل خود آنهاست .
و ليكن مىگوييم استصحاب و اصل برائت و عموم " الصلاة على ما افتتحت عليه " ، و اينكه وارد شده است در اخبار كه فقيه بايد اجتهاد كند و حيله كند و نماز خود را باطل نكند ، اقتضا مىكند كه بنا را بر اين بگذاريم كه از ركعت دوم ، ترك شده و چون مادامى كه داخل سجده دوم نشده موضع تدارك آن نگذشته است على الاقوى زيرا كه معيار بطلان در مسئله ، لزوم تعدد ركن است و بدون آن ( 1 ) تعدد ركن لازم نمىآيد ، پس برگردد و ركوع را بجا آورد و به سجده رود و احتياط در اين است كه اعاده هم بكند .
< / السؤال = 3520 > < السؤال = 2927 > 199 - سؤال : كسى در نماز ، سر به سجده گذاشت و به علت آنكه تاريك بود و مكان سجده را نمىديد يا مىديد و چنان اتفاق افتاد كه اصل جبهه به موضع سجود نيامد از طرف يسار يا يمين ، جبهه به موضع سجود آمد در همان حال سر خود را قدرى بردارى و عين جبهه را به موضع سجود گذارد ، نماز باطل است يا نه ؟
جواب : نماز صحيح است و بهتر اين است كه جبهه را بر ندارد ، بلكه همچنان كه هست جبهه را بكشاند تا بر ما يصح السجود عليه قرار گيرد .
< / السؤال = 2927 > < السؤال = 4018 > 200 - سؤال : اين ضعيف ، از اين محل كه الحال ، سكنى دارم ، تا آنجا كه قبل از اين ، توطن داشتم تخمينا هفت فرسخ است و در آنجا باز قدرى رقبات دارم ، لكن قطع نظر از سكناى آنجا نموده‌ام . گاهى كه اتفاق افتد كه به آنجا روم ، نماز را تمام كنم يا قصر ؟
جواب : اظهر اين است كه هرگاه قصد اقامت در آنجا نمىكنى بايد قصر كرد ، هم در راه و هم در آنجا . و هرگاه قصد دارى كه آنجا ده روز بمانى تمام كن در راه و در آنجا ، و لكن

1 : يعنى : بدون دخول به سجده دوم .

92