و اگر به سبب تقصير در اخذ مسائل شده ، پس او نمازش باطل است و قابل امامت هم نيست ، هر گاه مأمومين ، او را به اين حال شناخته باشند . و به هر حال ، هر گاه اين شخص نماز را تمام كرد و در نماز مأمومين ، نقصى در نظر خودشان نسبت به خودشان حاصل نباشد نماز مأمومين صحيح است و بر امام هم لازم نيست كه اعلام ايشان به آن حال بكند .
< / السؤال = 3412 > < السؤال = 2152 > 189 - سؤال : فرموده‌اند كه هر گاه كسى پيش از صبح برخيزد و به قدر وتر ، وقت باشد و آن را بجا آورد ، ثواب نماز شب را دارد . آيا قضاء نماز شب از او ساقط است يا نه ؟
جواب : ظاهر ، عدم سقوط قضاست به جهت عمومات ، بلكه دور نيست كه قضاى نماز شب را بكند و قضاى نماز وتر را هم ثانيا بكند . چنان كه روايت معتبرى اشعار به آن دارد و ظاهر اين است كه مراد از وتر ، در اين اخبار ، شفع و وتر باشد و محتمل است كه مراد وتر ، تنها هم باشد .
< / السؤال = 2152 > < السؤال = 3660 > 190 - سؤال : هر گاه شخصى در حال قيام ، يقين كند كه هر گاه قبل از قيامى كه در آن مشغول است ، جزئى از اجيزاى نماز را ترك كرده است ، اما نداند كه تشهد است ترك شده يا سجده واحده ، چه كند ؟
جواب : ظاهر اين است كه بايد بنشيند و يك سجده و تشهد را به عمل آورد و چون يقينا جزو واجبى فوت شده و برائت ذمه از آن حاصل نمىشود ، الا به اتيان هر دو ، خصوصا به ملاحظه اين كه يكى از محتملات حديث " لا سهو في سهو " اين است كه شكى در سهو نمىباشد ، پس لازم نيست كه حكم شك در آن جارى شود .
و يكى از احكام شك ، آن است كه از محل خود كه گذشت اعتبار ندارد ، پس هرگاه از اين حكم شك دست برداشتيم مىماند يقين به نسيان احد امرين به ابقاء محل آن ، پس بايد نشست از براى تدارك احد امرين جزما و بعد از آنكه نشست ، الحال بر او صادق است كه هم شاك است در سجده و هم در تشهد ، والحال قابل اين است كه موضع هر دو باشد ، پس هر دو را بجا مىآورد .
و لكن چون تدارك در محل هم در صورت مذكوره از احكام شك است و اين مقتضى است در سهو بالفرض ، پس تكيه به نفس سهو است و مقتضاى او كه تحصيل برائت ذمه است

84