است دلالت بر اين مطلب هست ، زيرا كه مدلول آن ، اين است كه مادامى كه همه صفوف متفرق نشده ساقط مىشود ، و چنانچه نفى جنس صف ، به نفى جميع افراد است انتفاء هر يك از صفوف هم به انتفاء همهه اجزاء آن است ، زيرا گاه است كه اطلاق صف ، بر يك نفر هم مىشود ، چنان كه در جاى تنگى كه عرض آن به قدر يك نفر باشد و طول آن به قدر صد نفر ، و سر آن در محازى قبله باشد بر هر مردى صادق است كه صف است و چون در معنى صف ، مساوات معتبر است ، چنان كه در تسويه قدمين در حال قيام مذكور است ، گاه هست كه تسويه با مجرد امام كافى است در صدق صف ، اگر مأموم ديگر نباشد ، و مفهوم روايت ( 1 ) ديگر ابى بصير هم ، دلالت بر مدعى دارد ، چون مقتضاى اين است كه هرگاه همه متفرق نشده‌اند ساقط مىشود و بر اين يك نفر كه باقى مانده صادق است كه هنوز اختيار مفارقت نكرده است .
و آخوند ملا محمد باقر مجلسى ( ره ) اين حكم از نسبت به فتواى اصحاب داده است ، چنان كه از حاشيه تهذيب منقول است و به هر حال ، فرقى نيست ما بين اينكه آن شخص كه باقى مانده مشغول تعقيب باشد يا نه ؟ و روايت ابى على ، دلالتى بر اعتبار آن ندارد ، چنان كه پوشيده نيست .
< / السؤال = 2535 > < السؤال = 3412 > 188 - سؤال : هر گاه در بين نماز از براى امام ، امرى روى داد كه نداند مبطل نماز است يا نه ، و قرار دهد كه نماز را تمام كند و اعاده هم بكند ، آيا در اين صورت بر او واجب است كه به مأمومين بگويد كه من نماز را اعاده مىكنم ، شما هم اعاده كنيد ، يا نه ؟
جواب : هرگاه جهل او به ابطال ، از راه جهل به حصول آنچه آن را مبطل مىداند است يا به سبب اينكه آيا اين فرد از افراد آنچه كه مبطل است هست يا نه ، نماز او صحيح است و اعاده هم ظاهرا در كار نيست و نه اعلام مأمومين .
وهرگاه از راه جهل به اين باشد كه اين هم يكى از مبطلات است يا نه و تقصير هم در اخذ مسائل نكرده ، باز بنا را به صحت مىگذارد و مثل سابق است .

1 : همان مرجع : ح 1 .

83