كند . اما در خفيه نسبت به او كارها دارد كه با وجود آن ظن به هم مىرسد كه هرگاه عمرو مطلع شود بر آن ، راضى نخواهد بود . آيا به همان ظاهر اكتفا مىتوان كرد يا نه ؟
جواب : ظاهرا صورتى ندارد ، به جهت آنكه شاهد حال بايد كاشف از طيب نفس مالك و رضاى او در نفس الامر باشد ، هر چند به حسب اعتقاد آن شخص متصرف ، باشد و در ما نحن فيه رضا و طيب معلق است در ظاهر به عدم آن كارها كه نسبت به او در نظر دارد و فروع اين مسئله بسيار است ، بايد با خبر بود .
< / السؤال = 980 > < السؤال = 1072 > 98 - سؤال : زخم را جبيره به تنهايى كفايت مىكند يا بايد تيمم نيز بكند ؟ و جبيره و تيمم كدام است ؟
جواب : در صورتى كه تكليف او جبيره است ، ديگر تيمم در كار نيست و بيان صورت جبيره و تيمم را طول داده‌اند . در اينجا نمىگنجد و در كتاب مرشد العوام بيان آن را كرده‌ام ، به آن رجوع كنند .
< / السؤال = 1072 > < السؤال = 983 > 99 - سؤال : هر گاه چاهى در مسجد كنده شود به هر نحوى كه باشد و در هر موضع از آن كه باشد و به هر نحو اجرتى كه باشد ، خواه حلال و خواه حرام . هر گاه كسى از آن آب بكشد و وضو بسازد و زيادتى آب را به خانه برد ، جايز است يا نه ؟ و آلت آب كشيدن هر گاه حرام باشد ، مضر به وضو است يا نه ؟
جواب : مسجد عبارت است از محلى كه وقف شده باشد از براى نماز و جايز نيست كه كسى در آن تصرف بكند كه منافى آن باشد و شكى نيست كه چاه كندن منافى و حرام است و معلوم نيست كه وضو به آن ، صورتى داشته باشد و اما مثل باغچه مسجد و فضاى در مسجد و امثال آن كه از مرافق مسجد است و كندن چاه در آن ، باعث انتفاع اهل مسجد و مترددين او مىشود ، پس ظاهر اين است كه غير مالك واقف هم تواند در آن چاهى از براى مسجد و اهل آن بكند ، هرگاه از راه ديگرى ضرر بر آن مترتب نشود و وضو ساختن به آن جايز است و همچنين ساير استعمالات ، مادامى كه كراهتى از اوليا يا مالكان ظاهر نشود و حرمت پول كندن چاه و آلت كشيدن آب ، باعث حرمت آب و استعمال آن نمىشود ، هر چند تصرف در آن پول و آلات حرام باشد .

51