چون غافل بوده است از استطاعت و وجوب حج ، باز ظاهر اين است كه آن عقد ، صحيح است و مشغول ذمه به حج نيست . به جهت آنكه غافل مكلف نيست و خطاب حج به او متعلق نشده و در وقتى كه متنبه شد ، مال از دست او به در رفته است .
< / السؤال = 5446 > < السؤال = 5546 > < السؤال = 5547 > 417 - سؤال : هند ، زوجه زيد ، هرگاه تخمينا يكصد و پنجاه تومان فضى از بابت قيمت ملك و مسيه‌آلات و فروش و گوسفند و غيرها ، نقد تواند كرد و خود را به انفرادها ، به همين تنخواه ، مستطيع داند ، لكن چون رفتن هند مزبوره به مكه بدون محرم ممكن نيست و محرم هند مزبوره هم منحصر به زيد شوهر او است ، آيا لازم است بر هند ، كه از تنخواه خود ، قدرى به زيد ، هبه نمايد كه زيد به اتفاق هند ، رفته باشد يا نه ؟
و در صورت لزوم آيا بر زيد ، لازم است قبول هبه هند يا نه ؟ و در صورت عدم لزوم قبول هبه ، آيا مىتواند هند ، مجموعه تنخواه خود را هبه زيد نمايد و زيد مذكور را مستطيع نمايد يا نه ؟ و در صورت صحت ، آيا از هند ، اسقاط حج مىشود ؟ آنچه موافق شرع انور بوده باشد بيان فرمايند .
جواب : وجود محرم ، شرط استطاعت زن نيست ، مگر اينكه زنى باشد كه بى محرم ، از براى او ميسر نباشد كه برود . و هرگاه چنين باشد و تواند كه متكفل محرمى بشود كه او را ببرد ، واجب است بر او كه متكفل شود . و هرگاه بذل حج كند از براى محرم ، يعنى بگويد بيا همراه من ، و من متكفل تو مىشوم و زاد و راحله ونفقه رفتن و آمدن تو را و عيال تو را مىدهم كه همراه من بيايى و حج بكنى براى خود ، واجب است بر آن محرم ، قبول آن . و همچنين هرگاه آن محرم ، مالك بعضى اين امور باشد و او تتمه را به او بدهد كه حج كند واجب است قبول .
و آنچه مشهور است كه واجب نيست كه كسى مال به كسى هبه كند كه او اگر قبول آن مال كند مستطيع مىشود . بذل حج از آن باب نيست .
و در صورتى كه از براى زن ميسر نشود رفتن و كسى محرمى همراه او نباشد و بدون آن ، حج نتواند ، از او ساقط است و با وجود اميدوارى اينكه بعد از اين ، محرمى به هم رسد و تواند رفت . استيجار حج در حال حيات هم بر او واجب نيست و همچنين

282